Waterlijn krijgt een monument voor Van Oldenbarnevelt op de kademuur

13 maart 2024 om 21:51 uur

Ander

AMERFOORT De Stichting Waterlijn, die sinds 1996 rondvaarten op de Amersfoortse grachten organiseert, wordt geëerd met een monument ter ere van Johan van Oldenbarnevelt. De grote staatsman krijgt een beeldhouwwerk op de grachtenmuur, ter hoogte van zijn voormalige woning aan Muurhuizen 19: de Bollenburg.

van Jeroen de Valk

De maker is Ton Mooy. Het beeld wordt op vrijdag 29 maart om 11.00 uur geplaatst. Het is een initiatief van Stichting Open Oog, die ernaar streeft het verhaal van Amersfoort in beeld te vertellen. Amersfoorters zijn bekend met de kleinere beelden en waterspuwers die Mooy voor de grachtengordel maakte.

Dit werk is één meter hoog en twee meter breed; daarom is het aanzienlijk groter dan de andere beelden op de dokmuren. Het is een dubbelportret, met links Johan, een 17-jarige student die net zijn studie aan de Latijnse school in de Groenmarkt heeft afgerond. Hij heeft een boek opengeslagen op zijn schoot. Rechts wordt hij gezien als de grote 71-jarige gepensioneerde, met een indrukwekkende baard en een soortgelijke nek, nu met een gesloten boek.

TOLERANTIE

In het midden kun je lezen: “Hier leefde Johan van Oldenbarnevelt / hier werd zijn geest werkelijkheid / hier werd de kern van zijn pad naar gewetensvrijheid en tolerantie geboren.” Stichting Open Oog heeft dertien sponsors bereid gevonden een bijdrage te leveren. met bouwbedrijf Schoonderbeek als hoofdsponsor.

Open Oog vertelt: “Stichting Waterlijn, opgericht in 1996, bestaat ruim 25 jaar en heeft moeilijke tijden doorgemaakt vanwege het coronavirus. Jaarlijks nemen ruim 60.000 gasten deel aan pleziervaarten op onze grachten en de beelden Ton Een bijzondere trekpleister vormen de verhalen van Mooy. Stichting Open Eye wil een steungebaar maken uit solidariteit en als eerbetoon aan het geweldige vrijwilligerswerk van Stichting Waterlijn.”

VOOR ALTIJD LAND

In dit persbericht wordt niet ingegaan op eerdere beelden van Van Oldenbarnevelt. Tot een paar jaar geleden stond in de Zuidsingel, vlakbij de achterkant van de Bollenburg, een veel bekritiseerd ‘tweeluik’ van de Haagse kunstenaar Ingrid Mol. Het moest een leeuw en Van Oldenbarnevelt voorstellen. Kenners van de Amersfoortse kunst waren daar niet unaniem blij mee; een van hen vroeg zich af of dit “uit het faillissement van het Land van Ooit” kwam.

Ook de Amersfoortse kunstenaar Ton Mooy diende ter ere van de gepensioneerde een ontwerp in, dat door de commissie werd afgewezen. Nu het Haagse tweeluik een schaduwrijke plek heeft gekregen in Park Randenbroek, kan Mooy zich alsnog manifesteren in Huis Bollenburg.

ONVRIJWILLIGE DOODSLAG

Johan van Oldenbarnevelt (1547 – 1619) groeide hier op sinds 1556, toen zijn vader Gerrit het pand kocht. Bijna twintig jaar later verkocht Johans vader het opnieuw omdat Gerrit beschuldigd werd van moord en de stad moest ontvluchten.

Zijn zoon Johan was van 1586 tot aan zijn dood in 1619 de belangrijkste bestuurder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hij was een bekwaam onderhandelaar, die met succes de internationale betrekkingen onderhield en de republiek vormgaf.

LIBERAAL

Van Oldenbarnevelt had in religieus opzicht liberale ideeën; iets bijzonders op dat moment. “Gewetensdwang” was een gruwel voor hem. Na jarenlang de gouverneurs te hebben gesteund, ook op het slagveld, ontstond er een conflict met Maurits van Oranje. Hij liet hem onthoofden na een schijnproces.

Hij was de machtigste man die in Amersfoort woonde, als je de laatste stadhouder Willem V niet meetelt. Hij zou regelmatig in het Huis van Paarse Ruiten verblijven.