Meer graffiti in de stad kan, maar het is de beurt aan de kunstenaars

22 oktober 2024 om 13:49 uur

Levend

AMERFOORT Het oude gezegde ‘alleen gekken en dwazen schrijven op muren en glazen’ lijkt zijn langste tijd te hebben gehad. Tijdens het avonddebat over straatkunst en graffiti waren er veel supporters: velen vinden de kunst op de stadsmuren een verrijking.

van Gideon Hofland

Het initiatief om meer kleur toe te voegen aan de muren van Amersfoort blijft voorlopig in handen van de kunstenaars. Wethouder Johnas van Lammeren, verantwoordelijk voor milieu en toezicht, legde in de lobby van de bibliotheek de handschoen op. Een uitnodiging voor een gemeentehuisvergadering was mogelijk.

Sander van Mil, eigenaar van kunsthuis Glue en kunstenaar, pleitte voor meer ruimte voor ‘schrijvers’. Zo worden kunstenaars genoemd die graffiti maken. Beginnende schrijvers hebben veel vierkante meters nodig om de kunst te oefenen. Zo kunnen zij zich ontwikkelen en betaalde kunstenaars worden. Banksy, Keith Haring en Jean-Michel Basquiat begonnen ook met hun werk op straat.

PLAATS GEWOON EEN ‘STUK’

Die ruimte ontbreekt in Amersfoort. Er zijn precies twee plekken in de stad waar graffiti is toegestaan: op enkele panelen langs de Kersenbaan en op de muren van schaatsbaan Vathorst. “Dit is niet genoeg, er is veel vraag naar”, zegt een amateurschrijver in het publiek. “Ik wil zondag wakker worden en denken: ja, ik ga een mooi stuk ophangen (een stukje graffitikunst).” Een plek waar dit veelvuldig gebeurt is onder het viaduct onder de A28 aan het einde van de Dorresteinseweg. Die plek is eigendom van Rijkswaterstaat, dus de politie ontmoedigt de kunstenaars en neemt de spuitbussen mee. De vraag die opkwam was of de gemeente een eigen muur kon aanwijzen. “Vergeleken met particuliere muren hebben we relatief weinig muren”, reageerde de wethouder.

Van Mil repareerde onlangs houten wanden voor graffiti in De Nieuwe Stad en een heel huis dat de eigenaar volledig kon bekleden met graffiti. “Alles was geregeld, maar het kon niet worden uitgevoerd omdat ik geen toestemming kreeg van de gemeente”, aldus de kunstenaar. “Sommige dingen moet je niet vragen”, was het bijna cryptische antwoord van Van Lammeren.

SOCIALE ONZEKERHEID

Het zette de toon voor de avond, waarbij duidelijk werd dat de meeste aanwezigen niet van labels houden. Dit zijn de handtekeningen van schrijvers die overal te vinden zijn en bedoeld zijn als claim op een territorium; ‘als een hond die overal aan het plassen is’ Het publiek vroeg zich af waarom niet meer fietstunnels een mooi stukje graffitikunst van de gemeente kunnen ontvangen. De reden is het gevoel van sociale onzekerheid, aldus de wethouder. “Je kunt het meten: mensen fietsen liever niet door een tunnel met allerlei losse labels en kunstwerken. En daarom zijn de tunnels weer wit geschilderd.”

Het was niet duidelijk waarom er op die locaties geen officiële graffiti zou zijn. Twee levensgrote werken in de Brouwerstunnel laten zien dat dit mogelijk is.

(Artikel gaat verder onder afbeelding.)

Dit is Daniel van de Haterd van Concrete Canvas. Robbert Roos, Johnas van Lammeren en Sander van Mil luisteren. – Foto: Gideon Hofland/Nieuwsplein33

Positief is de onvermijdelijke komst van vierhonderd nieuwe elektrische huizen van Stedin. Een maand geleden verklaarde de wethouder op het gemeentehuis dat er serieus wordt nagedacht over het toepassen van kunst op deze manshoge objecten. Het publiek stelde voor de beelden niet door de buurt te laten kiezen. Maar laat de kunstenaars hun eigen werk inzenden om uit te kiezen. Om middelmatigheid te vermijden.

UITHOUDINGSVERMOGEN

Uit het verhaal van Tamara Boon over Concrete Canvas bleek dat zelfs een standaardbeeld weerstand kan oproepen. De oprichters van deze organisatie streven ernaar om meer kunst aan de muren van Amersfoort te hebben en stemmen dit af met verhuurders en woningbouwverenigingen.

“We hebben een overlegavond gehouden met De Alliantie in Randenbroek. Maar het bleek dat mensen daar geen goed imago wilden. Ze wilden meer levende vegetatie en dat was het. “Iemand werd zelfs boos op ons vanwege het idee om kunst aan de muur te hebben.” Tenslotte werd op een flatgebouw aan het begin van de Beethovenweg een paddestoelschildering geschilderd.

Sander van Mil sloot de avond af: “Ik ben benieuwd hoeveel ruimte we gaan krijgen. En hoeveel we weerstand met liefde kunnen omarmen en er iets moois van kunnen maken.” “Je moet dus niet te veel vragen aan de gemeente. Dan wordt het meteen geharkt.”

(Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Nieuwsplein33, een journalistieke combinatie van De Stad Amersfoort, De Stadsbron en RTV Utrecht.)