Na tweeënhalf jaar ‘mediaproces’ volgt het echte vonnis voor Ali B

Van de vele opmerkelijke gebeurtenissen in het strafproces tegen Ali B was de getuige die zich op het laatste moment meldde de meest verrassende. Het begon allemaal met een korte mail aan John van den Heuvel, van een vrouw met informatie over Ali B. De misdaadjournalist van De Telegraaf Hij ontving het op zijn eerste vakantiedag via een sprekersbureau, maar het bleef onopgemerkt in zijn spambox. Een week later probeerde de vrouw het opnieuw via slachtofferadvocaat Ruth Jager, die ze op de eerste dag van de zitting in de media had gezien. Met succes.

Het is veelbetekenend dat in dit proces, waarin de media zo’n belangrijke rol hebben gespeeld, een potentiële getuige zich in eerste instantie tot een criminele journalist wendt, in plaats van tot het Openbaar Ministerie.

Wat begon met een rapport uit een online programma BOOS (BNNVARA), eindigt vrijdagmiddag bij de rechtbank Haarlem met een uitspraak in de zedenzaak tegen de rapper en televisiepersoonlijkheid. Het Openbaar Ministerie eiste een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie jaar. Ali B zal niet bij de uitspraak aanwezig zijn, liet hij deze week via zijn advocaat weten. Hij zal tegen elke veroordeling in beroep gaan.

De omschrijving klopte aanvankelijk niet.

Bart Swier, de advocaat van Ali B, is geschokt door de gebeurtenissen rond de last-minute getuige. “Een duidelijk effect van massale media-aandacht”, zegt hij. Ook haar inbox, zegt ze, zit vol met mensen die beweren iets te weten over de vrouwen die Ali B beschuldigen. “Daar ben jij het natuurlijk niet mee eens.” In de Volkskrant noemde hij het oproepen van de getuige als voorbeeld van een beslissing van een rechter die kan worden ingegeven door de publieke opinie. Maar je zou alleen maar verbaasd zijn als de rechter deze verklaring serieus zou nemen: “Vrijdag weten we het.”

Ook het Openbaar Ministerie zag in eerste instantie niets in de verklaring, omdat de getuige een onjuist signalement had gegeven. Maar nadat de vrouw voor de rechtbank verscheen, zeiden de aanklagers dat er “geen twijfel” bestond over haar verklaring. Zo klopt het tijdstip waarop hij een jonge vrouw op station Heiloo zou hebben afgezet, bij een pintransactie van Naomi, de jonge vrouw die Ali B beschuldigt van verkrachting en mishandeling op een villafeest in Noord-Holland. Naomi heeft verzocht dat haar achternaam niet wordt gepubliceerd.

Het ‘mediaproces’ tegen Ali B – in de zin dat verdenkingen in de media zijn reputatie verregaande schade toebrachten – speelde zich tweeënhalf jaar af in tijdschriften, op talkshowtafels en in ‘boulevardbureaus’. Met deze impact heeft het Openbaar Ministerie rekening gehouden in de opgelegde straf. Ali B is bijna al zijn inkomen kwijtgeraakt. Waarschijnlijk zal de rechter daar ook rekening mee houden: een grotere publieke teleurstelling in de Nederlandse showbusiness is moeilijk voorstelbaar.

Zedenproblemen op televisie

Het ergste is volgens Ali B dat BOOS een criminele invulling gaf aan zijn seksuele escapades. ‘Dit is wat er gebeurt als Tim Hofman seksuele misdrijven begint te plegen’, zei hij. Het Openbaar Ministerie erkende dat de verklaringen “in theorie” beïnvloed konden zijn door de buitensporige media-aandacht rondom de zaak. Maar Naomi vertelde haar verhaal in het BOOS-rapport en volgens het Openbaar Ministerie deelden artiesten Jill Helena (aanranding) en Ellen ten Damme (verkrachting) ook vóór de uitzending hun verhalen met hun dierbaren.

De zogenaamde bewijskoppelingsredenering van het Openbaar Ministerie, die een patroon van het handelen van Ali B beschrijft, berust echter op andere verklaringen voor het overtredingsgedrag. De vraag is of dit de rechter overtuigt. Volgens Swier concludeerde een vrouw die Hofman vertelde dat Ali B haar had verkracht in haar politieverhoor dat dit niet het geval was. Het Openbaar Ministerie had deze zaak eerder afgewezen.

Zonder de BOOS-uitzending zou het rapport van Naomi nog steeds stof liggen te wachten in een dossierla op een Amsterdams politiebureau.

Dat Ali B werd afgeschilderd als seksueel roofdier zou voor de rechter niets uit moeten maken. Uit onderzoek van het European Network of Judicial Councils blijkt dat Nederlandse rechters (straf-, bestuurs- en civielrecht) een goed oordeel over elkaar hebben: ruim tachtig procent antwoordde ‘nee’ op de vraag of zij dat in de afgelopen drie jaar vermoedden. rechter wordt al jaren beïnvloed door de media. Dit plaatst de Nederlandse rechterlijke macht in de voorste gelederen van de EU.

Alle partijen bij het proces waren het erover eens dat een strafproces niet in de media mag plaatsvinden, zoals slachtofferadvocaat Ruth Jager in haar slotverklaring stelde. Maar één ding is zeker: “Zonder de uitgifte van BOOS zou het proces-verbaal van Naomi nog steeds stof liggen te wachten in een archieflade op een Amsterdams politiebureau.”

Delen





E-mail de redacteur