De annexatie van Hoogland en Hooglanderveen verliep niet zonder slag of stoot

feit van de stad

9 juli 2024 om 18:37 uur

Geschiedenis

AMERFOORT Amersfoort en haar geschiedenis zitten vol leuke en interessante verhalen en weetjes over de stad. Gilde Amersfoort Stadsgidsen biedt eens in de vier weken een selectie uit haar collectie aan de lezers van De Stad Amersfoort.
Deze week: de annexatie van Hoogland.

Exact vijftig jaar geleden werd in Amersfoort de gemeente Hoogland opgenomen, inclusief Hooglanderveen. Dat gebeurde niet zonder slag of stoot. Sinds 1900 houdt Amersfoort delen van Hoogland en ook Soest nauwlettend in de gaten. De stad ‘groeide’ immers, de bedrijvigheid rond de Eem en de haven nam toe. Maar de ruimte was beperkt. De grens met Hoogland strekte zich “slechts” uit tot aan het reeds gesloopte Spijkertje, in de Grote Koppel. Ook vond de stad het niet prettig dat schippers aan de Hooglandenzijde geen havengeld hoefden te betalen.

HONGER IN HET LAND AMERSFOORT

Vlak voor de oorlog werd besloten dat Hoogland en Soest een deel van hun grondgebied moesten opgeven, zodat Amersfoort zich flink kon uitbreiden, vooral rond de Eem. Deze nam de vorm aan van een ‘landruil’, maar Hoogland had niets goeds te zeggen over de ‘landhonger’ van Amersfoort.

Rond 1960 vond een tweede grenswijziging plaats om de nieuwe wijk Schothorst te bouwen. Toen bleek dat Amersfoort nog veel meer zou groeien. Daarom was het noodzakelijk om op het grondgebied van Hoogland nieuwe woonwijken te bouwen. In 1967 werd geconcludeerd dat de agrarische Hooglanden hun onafhankelijkheid zouden moeten opgeven. Het gedeelte boven de snelweg A1 zou naar Bunschoten gaan, alles daaronder, inclusief Hooglanderveen tot Amersfoort.

PROTEST TEGEN INVESTERINGEN

Het verzet tegen de dreiging van annexatie bleef bestaan. Protesten en acties vonden plaats onder de slogan “Handen af ​​van Hoogland!” Ook vreesde men dat de gemeentebelastingen zouden stijgen en dat het geld vooral naar de stad zou gaan. En zullen de supermarkten in de nieuwe wijken de lokale middenklasse niet snel uithollen?

De stad met haar problemen kreeg landelijke bekendheid dankzij haar deelname aan het televisieprogramma ‘Spel zonder grenzen’. In 1972 organiseerden ze zelfs een kruiwagentocht naar Den Haag. De tocht werd gekscherend begeleid door veertig ‘soldaten’ van de Hooglandse Ondergrondse Strijdkracht (HOS), met houten bijlen als wapen. Ik help niet. Op 1 januari 1974 viel uiteindelijk het doek. Al snel ontstonden op de Hooglandse weilanden de wijken Zielhorst, Kattenbroek, Nieuwland en Vathorst.

BEHOUD JE EIGEN SFEER EN CULTUUR

Gelukkig heeft het stadje veel van zijn eigen sfeer en cultuur behouden. Maar de annexatie is nog niet vergeten. Ieder jaar op nieuwjaarsdag verzamelen mensen zich bij het zogenoemde Annexatiemonument. Daar houdt een notabele een toespraak waarin hij opnieuw kritiek uit op de ‘snode plannen’ van Amersfoort. De leuke actie wordt afgesloten met het zingen van Hooglands Volkslied. De gemeente bestaat misschien niet meer, maar de stad leeft nog steeds.