Wat brengt de toekomst voor het Centraal Beheergebouw?

Het Centraal Beheergebouw aan de PWA-Laan in Apeldoorn was jarenlang de architectonische trots van Apeldoorn. Dat is niet zo gek, want het ontwerp kwam uit de pen van meesterarchitect Herman Hertzberger. Een architect met een indrukwekkende carrière, met emblematische gebouwen door heel Nederland, maar in Apeldoorn in het bijzonder. De Apeldoornse verzekeraar heeft het pand echter al lang geleden verlaten en het staat daardoor al langere tijd leeg.

Hoewel het op het eerste gezicht een aantrekkelijk object lijkt om in te investeren, blijkt inmiddels dat veel mensen het verkeerd hebben ingeschat. Het gebouw stamt uit een tijd waarin men anders dacht over kantoorbouw. Best revolutionair, want Hertzberger wilde mensen uit lineaire kantoren halen door te spelen met ruimte waar mensen elkaar weer konden ontmoeten.

Het probleem is echter dat de constructie uit een tijd komt waarin duurzaamheid nog niet bestond. En dat is precies waar het probleem zit: het verduurzamen van het gebouw vergt een enorme investering, waardoor de vraag rijst of dit financieel nog wel in verhouding staat tot de exploitatie van het gebouw. Verduurzamen is altijd een goed plan, maar als een locatie vervolgens verlies lijdt, zijn we weer terug bij af. Nu is alles volledig verloren en rijst de vraag: wat te doen? Uit elkaar gaan?

Lars Courage, architect van beroep, zegt: “Nee, natuurlijk niet. “Dan zal het gebouw voor altijd verdwenen zijn, en dat geldt ook voor de nalatenschap van Hertzberger.” Daarmee blijft duurzaamheid de enige optie, maar Lars is ook duidelijk: “De kosten wegen niet op tegen de baten. De missie moet niet zijn om opnieuw op te bouwen, maar om de toekomstige generatie te laten zien wat er is geweest. “We hebben het puur over het behoud van de geschiedenis.”

Lars is een architect die radicaal durft te zijn en loopt al een tijdje rond met een proefballon. Inspiratiebron is een oude boerderij in het centrum van het dorp Schijndel, die niet meer behouden kon blijven, maar totale verdwijning ook niet mogelijk was. Daarvoor was de historische en nostalgische waarde te groot. Lars vervolgt: “Uiteindelijk hebben ze besloten om het frame te laten en de wanden van glas te maken. Hier zijn foto’s aan toegevoegd zodat je van buitenaf nog steeds het zicht op de boerderij hebt. De binnenruimte kreeg simpelweg een heel andere bestemming. Iets soortgelijks zou ook met het Centraal Beheergebouw kunnen gebeuren.”

Lars schetst een beeld van een combinatie van conservering van het geheel gedemonteerde origineel, maar dan met een vergroting. Hij wil het oude gebouw volledig ontmantelen, maar wel zo dat de oorspronkelijke structuur nog zichtbaar is. Hij voegde een nieuw, modern gedeelte toe dat zelfstandig is, maar toch goed aansluit bij het oude gebouw. Lars verduidelijkt het idee: “Dit nieuwe stuk is praktisch en duurzaam, maar respecteert het originele ontwerp. Een gedemonteerd gebouw waarvan de betonconstructie nog herkenbaar is en waardoor de contouren van het gebouw nog zichtbaar zijn. Zoals een dinosaurusskelet dat je in een museum kunt zien. Voeg daar afbeeldingen van het originele interieur met fotografische glasplaten aan toe en je hebt een nieuw icoon voor Apeldoorn. En dit is dringend nodig, zowel voor Apeldoorn als voor de duizenden treinreizigers die dagelijks langs het gebouw passeren.”

Er is wat fantasie voor nodig om het in je hoofd te zien, maar dit zou heel goed de oplossing kunnen zijn voor een gebouw dat we in ons hart niet kwijt willen. Lars besluit: “Misschien moet ik dit aan de gemeente voorleggen.”

Deel dit bericht: