De geestelijke gezondheid van studenten is nog niet hersteld na de coronaperiode

HAARLEM – Veel middelbare scholieren in de regio Kennemerland GGD ervaren psychische problemen zoals prestatiedruk, stress, psychische klachten en zelfmoordgedachten. Na de coronapandemie is hiervan nog geen sprake van herstel. Daarnaast zien we dat veel studenten alcohol drinken en dat ander ongezond gedrag, zoals problematisch gebruik van sociale media, toeneemt. Dit en meer blijkt uit de Jeugdgezondheidsmonitor 2023. Dit is een onderzoek uitgevoerd door GGD Kennemerland onder 7.653 leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs in de regio. De resultaten vragen om meer aandacht voor de gezondheid van jongeren en vragen om actie.

De mentale druk is nog steeds hoog

De meeste studenten voelen zich meestal gelukkig (78%). Tegelijkertijd ervaart ongeveer de helft stress en ruim een ​​derde ervaart prestatiedruk. De belangrijkste oorzaak van stress onder leerlingen is school of huiswerk. Jongeren raken ook vaak gestrest door de combinatie van alles wat ze moeten doen. Daarnaast hebben veel studenten psychische problemen, zelfmoordgedachten en gevoelens van eenzaamheid. De geestelijke gezondheid is tijdens de coronaperiode verslechterd en nog niet hersteld. Herstel kost tijd, maar de geestelijke gezondheid van studenten blijft een zorg en een belangrijk aandachtspunt.

Ongezond gedrag neemt toe

In de GGD-regio Kennemerland zien we door de jaren heen een toename van ongezond gedrag onder studenten. Hoewel ze nog geen middelen mogen consumeren, doet een grote groep dat wel. Vooral onder de vierdeklassers: 36% drinkt alcohol, 17% rookt en/of dampt, en 12% gebruikt marihuana of hasj. Bovendien krijgt slechts 14% van alle studenten voldoende beweging, ontbijt slechts de helft dagelijks en eet de minderheid elke dag fruit en groenten. Tweederde geeft ook aan zich overdag vaak slaperig of moe te voelen. Ook het gebruik van het scherm heeft hierop invloed. Bijna de helft van de studenten geeft aan ontevreden te zijn over hun schermtijd. 13% loopt risico op problematisch gebruik van sociale media. Deze jongeren geven onder meer aan dat ze slaapgebrek hebben of dat ze hun taken verwaarlozen door het gebruik van sociale netwerken.

“We moeten van koers veranderen”

“Dit zijn zorgelijke resultaten”, zegt André Rouvoet, voorzitter van GGD GHOR Nederland. “Ons doel is om in 2040 een gezonde generatie te bereiken, maar we zien het tegenovergestelde gebeuren: de ervaren gezondheid van jongeren gaat achteruit en ongezond gedrag neemt toe. Daarom moeten we van koers veranderen en passende maatregelen nemen voordat het te laat is. Deze cijfers geven aan dat het nieuwe kabinet zich meer op preventie moet richten.”

Ciska Scheidel, directeur Volksgezondheid bij GGD Kennemerland: “Het verbeteren van de gezondheid van jongeren in onze regio vraagt ​​om een ​​gezamenlijke aanpak van GGD, gemeenten, ouders, scholen en andere partners. Zo zien we dat het percentage alcoholdrinkers, mede als gevolg van het huidige beleid, op het laagste niveau ligt sinds 2009. Maar een kwart drinkt nog steeds alcohol, ook al is dat wettelijk niet toegestaan. Voor een groot deel van de leerlingen faciliteren de ouders het alcoholgebruik door alcohol voor hen te kopen en thuis te laten drinken. Het is dus niet alleen een probleem van jongeren. Deze nieuwe cijfers helpen beleidsmakers en partners samen te werken. GGD Kennemerland adviseert en ondersteunt hierin. Zo werkt de GGD Kennemerland samen met gemeenten aan het vergroten van de kennis over geestelijke gezondheid en ondersteunt zij gemeenten die werken aan de aanpak Opgroeien in een kansrijke omgeving. Het is een methode om jongeren gelukkiger en gezonder te laten opgroeien en te voorkomen dat ze gaan drinken, roken of drugs gebruiken. “Ook begeleidt de GGD scholen om te werken volgens de Gezonde School-methodiek, en de Jeugdgezondheidszorg screent leerlingen om gezondheidsproblemen in een vroeg stadium te signaleren.”

Jeugdgezondheidsmonitor 2023

In het najaar van 2023 voerden alle GGD’s, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Jeugdgezondheidsmonitor uit onder middelbare scholieren in groep 2 en 4 door heel Nederland. In de regio Kennemerland, GGD, vulden 7.653 leerlingen van 24 reguliere middelbare scholen een vragenlijst in over gezondheid, leefstijl en welzijn. Metingen zijn eerder uitgevoerd in 2009, 2013, 2015, 2019 en 2021. Alle resultaten van de Jeugdgezondheidsmonitor zijn te vinden in de Gezondheidsatlas GGD Kennemerland op www.gezondheidsatlaskennemerland.nl.