Aan de keukentafel bij Jan Baanstra: ‘Mijn manier van ondernemen is niet zo gebruikelijk’ | BredaVandaag

Door: Hanneke Marcelis

10 minuten geleden

Economie

BREDA – De regio Breda bruist van de ondernemers. Maar wat drijft hen? Wat is jouw motivatie? En wat houdt hen ‘s nachts wakker? In ‘Aan de keukentafel met…’ gaan we in gesprek met ondernemers. Deze wweek: Jan Baanstra, commercieel directeur van De Stilte

Jan, je bent eigenlijk geen ‘echte’ ondernemer. Echter pas jij zeker in deze categorie omdat jij de hele dag bezig bent met ondernemen. Hoe zie jij het zelf?
Wel denk ik dat mijn vorm van ondernemerschap niet heel gangbaar is. Ik ben een cultureel ondernemer. Hierbij komen andere parameters kijken dan bij ondernemen in een BV. Ik werk voor een stichting en die stichting krijgt subsidie. Maar uiteraard genereren wij ook zelf omzet. Met De Stilte heb ik jaarlijks te maken met zo’n zestig theaters aan wie we bijvoorbeeld voorstellingen verkopen. En ik heb te maken met ongeveer 250 scholen waarmee we zaken doen. Daarnaast breng ik strategische allianties tot stand en werken we in coproductie. Daarom besteed ik ook veel tijd aan het samenwerken met partners.

Hoe ben je hierin verzeild geraakt?
Euh, dat was lang geleden. Ik ben al ruim 20 jaar verbonden aan De Stilte. Ik was 19 jaar toen ik in Breda ging wonen. Ik kom uit Den Helder en wist niet zo goed wat ik wilde. Ik ben gaan studeren aan het toenmalige NHTV. Via een stage kwam ik bij De Stilte terecht. Dat was in 2003. En daar verblijf ik tot op de dag van vandaag. In 2005 werd ik adjunct-commercieel directeur van De Stilte met als taak de internationalisering van De Stilte. Dit sloot aan bij het onderzoek dat ik als stagiair had uitgevoerd. Alles beviel zo goed dat ik in 2008 werd benoemd tot commercieel directeur.

Hoe is het voor u om het mede dankzij subsidies draaiende te houden? Dat lijkt mij een grote uitdaging. Zeker omdat het culturele klimaat in Nederland onder druk staat.
Er zijn binnen de kunsten veel subsidiestromen die kunnen worden aangeboord, maar er zijn ook veel andere inkomstenbronnen. Dit betekent dat ik een zeer diverse financieringsmix heb. Er zijn feitelijk vier regeringen die ons structurele steun verlenen. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is het grootste. Je hebt ook de provincie, de stad en de Europese Unie. Structurele subsidies worden doorgaans over vier jaar verdeeld. En dan zijn er nog de overheidssubsidies die je voor een specifiek project kunt aanvragen. Dat is extra geld. Ook in de privésfeer gebeurt er veel. En er zijn mensen die doneren aan de culturele sfeer en bedrijven die de kunst ondersteunen. Ook genereren wij inkomsten en worden wij overgenomen door bijvoorbeeld scholen of theaters. En de laatste bron van inkomsten zijn inkomsten uit coöperaties.

Maakt u zich zorgen over de continuïteit van de Stilte? Of heb je het zo geregeld dat die zorgen niet nodig zijn?
Bij De Stilte hebben we alles op orde. Daar maak ik me geen zorgen over. De omzet van De Stilte bedraagt ​​dit jaar circa 2,6 miljoen euro en het ministerie draagt ​​867.000 euro bij. Wij maken deel uit van de landelijke Basisinfrastructuur, zoals dat heet. Het gaat om een ​​vierjarige beurs die juridisch verankerd is en je bent aangewezen als landelijke basisinstelling. In ons geval binnen de jeugdpodiumkunsten. Dit valt niet zomaar uit te sluiten. Eerder ontvingen wij een meerjarige subsidie ​​van het Fonds Podiumkunsten. Dat is veel onzekerder. Daar wordt slechts 30 procent van de aanvragen goedgekeurd. En daar is het ook makkelijker om ‘plotseling’ de geldkraan dicht te draaien.

We leven in een wereld waarin veel gerechtvaardigd moet worden. Maar hoe meet je wat je doet?
In feite is dit lastig te meten. Maar vergeet niet: dat geldt voor veel dingen. Kijk bijvoorbeeld eens naar een avond bij NAC. De waarde van de beleving van een wedstrijd als deze, de euforie van de overwinning en de liefde voor Club zijn niet in geld uit te drukken. Dat is niet meetbaar.

Je bent een bedrijfsleider. Je verkoopt dus een product. Maar jij bent niet de artistiek leider. Irriteert u dat soms?
Van nature. We labelen onze optredens bijvoorbeeld per leeftijdsgroep. En soms krijgen we het antwoord dat het niet geschikt is voor een bepaalde leeftijd. Dat kan schuren veroorzaken. Want als de leeftijdsgrens stijgt, wordt mijn afzetmarkt kleiner. Soms slagen we er ook niet in om aan de verwachtingen van de klant te voldoen. Zo werkt het ook met kunst. Soms zie je in kunst iets anders dan bij een ander. Als we allebei naar een vlinderkunstwerk kijken, zien we allebei een andere vlinder. En dan kan het teleurstellend zijn. Een klant moet weten dat hij of zij met ons op avontuur gaat. Ik verkoop niet echt een product, maar een visie.

Wat waren de momenten waarop je echt indruk maakte met De Stilte?
De eerste is heel dichtbij huis. We begonnen met een serie optredens in ons eigen theater. En dan werken we met de pay what you can-methode. We laten het publiek beslissen wat het voor hen waard is. En we doen het vanuit onze eigen verantwoordelijkheid. Het is nivellering die je niet oplegt. En dat werkt. In uw theater krijgt u een ander publiek en andere bezoekers op ons Brabant Internationaal Kinderfestival. Met deze methode kun je de missie beter overbrengen. En mensen met een groter budget nemen ook hun verantwoordelijkheid en betalen meer. Ik vind het ontzettend mooi en bijzonder dat dit werkt.

Een ander voorbeeld is dat we een groep Oekraïense bewoners van de Koepel uitnodigden voor een optreden. Toen arriveerde er een man met zijn kleindochter. Daarna zat hij te huilen in de gang. Ik liep met een andere bezoeker mee en sprak met hem. En toen kwamen we erachter dat de ouders van haar kleindochter aan het front vochten. Hij vertelde mij en de andere kijkers dat hij zich door de voorstelling weer thuis voelde. Een normaal en veilig moment met zijn kleindochter. Een moment van rust. Dat vond ik echt geruststellend. En ik vond het heel geruststellend om later die man en de bezoeker met wie ik hem aansprak, te ontmoeten. Ze hadden echt een band opgebouwd. Als je die verbinding kunt bieden, zou dat geweldig zijn. Er hoeft dus niets meetbaars in de wereld te zijn. De verbondenheid van mensen, vriendschap en solidariteit zijn niet te meten.

Wat inspireert jou?
In Nederland is het bewustzijn over voorschools leren zeer beperkt. In Frankrijk is de kinderopvang toegankelijk vanaf 2,5 jaar. In Nederland is het totaal anders. Het is veel meer gescheiden. In het buitenland heb ik de impact van vroeg leren op de persoonlijke ontwikkeling van jonge kinderen ervaren. Het hoogtepunt van je verbeelding ligt tussen de 2 en 5 jaar oud. Dan leer je het gewoon af. Je bent creatiever als je 5 jaar oud bent. Wat mij dus fascineert is de plaats van vroeg leren. Wat ieder kind wenst, is spelen. Je leert meer in het spel.

Heeft u te maken met een personeelstekort in uw branche?
Niet qua dansers. Onlangs kregen we zo’n 300 reacties op een auditie-oproep, maar op andere vlakken zijn er zeker tekorten. Denk bijvoorbeeld aan theatertechnici of marketingmedewerkers. Dat is een echt probleem.

Met wie zou jij graag aan de keukentafel willen zitten?
Dan kies ik voor de directeur van kwekerij Breda. Kinderopvang is een commercieel bedrijf maar met een sociale missie. Ik vind dat kruispunt interessant. Want hoe is het verbonden met het basisonderwijs? Hoe zorg je ervoor dat buitenspelen een plek krijgt? Uiteraard is er een reële verbinding met mijn werk en de missie van De Stilte.

Naam:
Jan Baanstra

Leeftijd:
43 jaar

Samenleven met:
Fieke Bielars

Kinderen:
Faas (6)

Functie:
Zakelijk directeur van Stichting De Stilte. En commercieel directeur van het Brabant Internationaal Kinderfestival.

Liegen:
Breda

Hobby’s:
Ik hou ervan om te gaan hardlopen. Even een uurtje je hoofd in de wind gooien en klaar. Ik heb een vaste route o.a. door de Bieberg en het Ginneken.