Haarlem neemt afscheid van twee rijksmonumentale bomen, die samen bijna 350 jaar oud zijn. Ze worden gekapt

De kapvergunning maakt deel uit van een aanvraag om in totaal 368 bomen in de stad te kappen. Ze moeten naar buiten omdat ze ziek, dood of bijna dood zijn en er gevaar bestaat om te vallen. De meeste van deze 368 bomen zijn vorig jaar al gekapt door Storm Poly. Wat betreft de echte te kappen bomen zijn er nog 148 exemplaren, waaronder de twee genoemde bomen, die beide een plaats hebben in het Rijksregister van Monumentale Bomen.

De witte esdoorn, of ‘Acer saccarinum’ volgens de Latijnse naam, bevindt zich in het oostelijke en oudste deel van de begraafplaats. Dertig jaar nadat de begraafplaats langs de Schoterweg in gebruik werd genomen, werd hij aangeplant. Het wordt nog steeds beschouwd als een van de dikste bomen op de begraafplaats. Direct ernaast ligt het familiegraf van AA van den Berg-Gründemann. Vooraan staat een stenen kruis waarop de naam van de overledene al onleesbaar is geworden.

plaat schelpen

Bij de beschrijving van de boom op de website van de landelijke belangenorganisatie Tree Foundation werd onlangs vrolijk toegevoegd dat de oude esdoorn “geen schade heeft opgelopen in de storm van juli 2023” – oftewel Poly. Op het eerste gezicht ziet de boom er nog steeds prachtig uit, met een verscheidenheid aan bladeren van nog maar een paar weken geleden. Maar blijkbaar bedriegt de schijn. Volgens de gemeente die eigenaar is van het monument heeft de boom last van ‘rot’, ‘plakken’ en andere beschadigingen. Daarom moet hij gaan.

Iets verderop op de begraafplaats moest een even oude esdoorn, eveneens 163 jaar oud maar met plaatselijke monumentenstatus, vanwege dezelfde kwalen worden gekapt.

Kom hierheen

De bruine beuk die op de lijst van te kappen bomen staat, bevindt zich ook in het oostelijke deel van de begraafplaats, maar iets zuidelijker. Het werd in 1852 geplant. Het was nog jong en ongetwijfeld vol levenslust toen aan zijn voeten, iets meer dan 25 jaar later, het indrukwekkende grafmonument van de Nederlandse ingenieur en architect Cornelis Outshoorn (1810-1875) werd opgetrokken. Outshoorn is de man die talloze bruggen en stations ontwierp, waaronder het Amstelhotel en het voormalige Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam.

De bruine beuk, oftewel ‘Fagus sylvatica atropunicea’, zal in 2024 net zo dood zijn als Outshoorn al bijna 150 jaar. Een verzameling kale takken rijst omhoog uit de met klimop bedekte stam. Het is een ‘risicoboom’ geworden, zo blijkt uit de waardering op de kaplijst van de gemeente.

Monumenten

Haarlem telt in totaal bijna honderd bomen die tot de rijksmonumenten behoren. Hiervan liggen er 23 op de begraafplaats Kleverlaan. Bovendien hebben velen de status van ‘lokale monumenten’, waarvan er 22 op de gemeentelijke lijst van te kappen bomen staan. Op de lijst staan ​​ook tien bomen aan de Jan Gijzenkade die vanwege ziekte gekapt moeten worden.

De gemeente heeft de verplichting opgelegd om alle bomen die worden gekapt opnieuw aan te planten.