Kunsthal KAdE: Vijftien jaar kunst ‘zonder boek met uitleg’

17 mei 2024 om 14:41 uur

Achtergrond

AMERFOORT Dé plek voor moderne beeldende kunst in het centrum van Nederland bestaat al vijftien jaar. Kunsthal KAdE viert haar jubileum op vrijdag 17 mei met een uniek minifestival met veel livemuziek en kunst binnen de eigen muren. Dat dit museum nu in het Eemhuis gevestigd was, was bij de geboorte niet gepland. Curator directeur Robbert Roos: “Wij wilden iets anders doen.”

door Gideon Hofland/Nieuwsplein33

Roos herinnert zich deze succesvolle periode met tal van tentoonstellingen met gerenommeerde (inter)nationale kunstenaars. “Hier doen we alles zelf. Elke tentoonstelling wordt door ons zelf ontworpen en samengesteld. Jaarlijks komen er duizenden studenten omdat wij onderwijs heel belangrijk vinden. En dat met een team van slechts elf mensen.”

VISIE

Robbert Roos was hoofdredacteur van het beeldende kunsttijdschrift Kunstbeeld toen hij in 2007 een visie schreef voor een nieuw museum voor moderne kunst in Amersfoort. Direct daarna werd hem gevraagd zijn plan ook uit te voeren als curatorieel directeur van de Kunsthal KAdE. In september 2008 opende hij samen met Judith van Meeuwen de kunstkamer in de ruimte naast de Koppelpoort van het RCE-gebouw in Smallepad. Het was de opvolger van het verouderde Rietveldpaviljoen van de Zonnehof, dat niet geschikt was voor dure kunstwerken. Na acht maanden openden ze met de eerste tentoonstelling; ‘Wonderland’ met werk van 24 kunstenaars uit de hele wereld. “Het is vreemd dat het ons is gelukt. In werkelijkheid heb je daar veel meer tijd voor nodig. In 2009 was het ongebruikelijk dat het merendeel van de internationale beursdeelnemers nog nooit in Nederland had geëxposeerd.”

‘Wij wilden iets anders doen’

De verhalende en visuele benadering was destijds niet vanzelfsprekend. Conceptuele kunst was de norm, waarbij je vaak ‘een half boek moest lezen om een ​​werk te begrijpen’. “Ook in de beeldende kunst geef ik de voorkeur aan het woord ‘visueel’”, zegt Roos.

“We wilden iets anders doen en dat is volgens mij de kern van Kunsthal Kade. In elke tentoonstelling bij KAdE moet je simpelweg kunnen kijken zonder kennis. Je moet de bovenste laag van de tentoonstelling kunnen begrijpen zonder alle begeleidende teksten te lezen.”

‘Onze 800 vierkante meter ligt, en dat vergeten mensen soms, ‘in de provincie’. Voor de Randstadbewoners is dat een mentale afstand. In het begin waren tentoonstellingen van hedendaagse kunst gecentreerd in de grote steden. Dit is mede dankzij de musea in Assen, Gorssel en Zwolle En ook nu nog denken mensen dat ze een vrij weekend nodig hebben om hier iets vanuit Amsterdam te zien.’

Artikel gaat verder onder afbeelding.

Curator directeur Robbert Roos in de grote zaal van Kunsthal KAdE. (Gideon Hofland/Nieuwsplein33)

BEGINFASE

“Bovendien hebben we geen vaste collectie, dus een tentoonstelling moet ook voldoende ‘body’ hebben. Collega’s zeiden toen: ‘als je 20.000 bezoekers per jaar ontvangt, dan sta je aan de top.’ De toenmalige directeur van de Kunsthal Rotterdam, Wim Pijbes zei: “Hedendaagse kunst trekt geen publiek.” Nu is dat bij de Kunsthal en bij Pijbes ook anders, maar dat was destijds wel de realiteit “Het waren allemaal barrières die we vorig jaar moesten overwinnen. KAdE trok 62.000 bezoekers.

‘Ze vroegen ons waarom ze dankjewel zeiden’

Dat KAdE nu in Eemhuis gevestigd is, heeft te maken met de voortdurende bezuinigingen die rond 2010 plaatsvonden, na een paar jaar bestaan. De culturele sector moest een kwart van zijn budget inleveren. “Bovendien durfde het toenmalige bestuur van poppodium De Kelder (tegenwoordig FLUOR) naar ik me herinner het hen toegewezen deel van het Eemhuis niet over te nemen vanwege de hoge te verwachten kosten. Dus De Kelder hebben ze niet uitgezet, ze hebben ons gevraagd omdat ze ons bedankten.

ARMANDO

In 2007 brandde de Elleboogkerk, waar destijds het Armando Museum in zat, af. Deze kunstenaar groeide op in Amersfoort, waar zijn ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog, vooral die in Kamp Amersfoort, zeer bepalend waren voor zijn latere werk. Door deze bezuinigingen moest de koepel van het stadsmuseum gesloten worden; Amersfoort in C, kies dan tussen kunsthal KAdE of het Armando museum. “Toen het aanbod kwam om het werk van Armando naar zijn eigen locatie in Oud Amelisweerd te verhuizen, was de keuze snel gemaakt.”

Een museum gericht op een specifieke kunstenaar is lastig levensvatbaar te maken. Om nog maar te zwijgen van het feit dat het later niet lukte met Armando in Oud Amelisweerd. Zo kwam een ​​museum over Karel Appel in Middelburg nooit van de grond. “Kunstenaars hebben soms veel volgers die hun werk heel belangrijk vinden. Maar soms raakt een naam snel uit de mode. In het grotere geheel is een ‘monomuseum’ vaak niet levensvatbaar.”

VERNIEUWING

Collega-curator Judith van Meeuwen mist vaak natuurlijk licht in de ruimtes van KAdE. “Dat is momenteel eigenlijk het enige minpunt in ons gebouw.” Dat de renovatie nu twee maanden duurt is esthetischer, na tien jaar zitten er teveel gebreken aan de mobiele wanden van de KAdE bovenkasten. Ook in het midden van de kasten zijn geen vaste plafonds of lichtpunten aanwezig. Tenslotte worden de hoge eikenhouten plinten rondom de tentoonstellingsruimtes verwijderd. “Eikenhout is heel mooi, maar nu overheerst het op deze plekken te veel”, zegt Roos.

‘Het past in onze reeks verschijnselen die we eerder hadden’

SLAAP

Op 23 augustus vindt de opening plaats van een nieuwe tentoonstelling Dream. We slapen allemaal, maar het kan ook problematisch zijn. Slapeloosheid en nachtmerries kunnen de slaap verstoren, en ook in het Westen beschouwen we slaap als een gegarandeerde troost, terwijl dit bij veel groepen niet zo vanzelfsprekend is. Het onderwerp heeft een sociaal, filosofisch en biologisch aspect. “Het past bij onze reeks verschijnselen die we eerder hadden. Zoals reflecties, oorzaak en gevolg en schaduwen. Ook gaan we de droom vanuit verschillende invalshoeken analyseren.”

FEEST

Voorafgaand aan de verlenging vindt het feest op vrijdagavond plaats in samenwerking met FLUOR, Kosmik en FC Amersfoort. “Nu mogen bands als The Vices, Droom Dit en anderen hier optreden. Maar we gaan ook dansen op de muziek van de DJ’s en onze eigen doodles op de muren maken. Normaal gesproken is dat niet mogelijk, dus geen enkel museum of kunstenaar zou ons hun kunst.”

Luister naar het interview met Robbert Roos op https://www.nieuwsplein33.nl/nieuws/3737584/kunsthal-kade-15-jaar-kunst-zonder-een-boek-met-uitleg
Meer informatie over het jubileumfeest en eerdere en komende tentoonstellingen vindt u op www.kunsthalkade.nl

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Nieuwsplein33.