Burgemeester Ton Heerts ondertekent open brief over antisemitisme

Open brief van Nederlandse burgemeesters tegen groeiend antisemitisme

Bij het Nationaal Holocaust Museum kun je een affiche zien die tijdens de Tweede Wereldoorlog op veel plekken in ons land hing. Daarop staat geschreven: ‘Joden niet gewenst’. Vaak moesten deze posters in winkels en cafés in opdracht van de bewoner worden opgehangen. Er waren ook Nederlanders die uit eigen vrije wil zo’n bordje ophingen. Een paar weken later, op 7 oktober 2023, ontving een joodse jongen een tekening van een van zijn niet-joodse klasgenoten. Het toonde Adolf Hitler met een pistool in zijn hand.

Antisemitisme is geen incident, maar een eeuwenoude vorm van racisme die, als we niets doen, van generatie op generatie zal worden doorgegeven. De Holocaust is het extreme gevolg van de uitsluiting van mensen vanwege hun afkomst. De Holocaust leert ons dat we ons altijd moeten verzetten tegen elke vorm van discriminatie en racisme. Antisemitisme is na de Tweede Wereldoorlog nooit verdwenen, maar kwam in de jaren voorafgaand aan 7 oktober 2023 vaker naar voren. Dit gebeurde op verschillende manieren en kwam uit veel verschillende hoeken van de samenleving. Rond de coronaviruscrisis hebben we bijvoorbeeld gezien dat complottheoretici te vaak anti-Joodse stereotypen gebruiken en zijn ze zelfs veroordeeld voor het bagatelliseren van de Holocaust. Na 7 oktober nam het aantal antisemitische incidenten verder toe. De statistieken zeggen het wel, maar we wisten het al uit de contacten die we hebben met onze Joodse inwoners. Online, op straat, in klaslokalen, in sportclubs en op onze universiteiten en hogescholen: inwoners van Joodse steden en dorpen ervaren overal anti-Joodse intimidatie en agressie.

De recente uitbraak van antisemitisme houdt verband met de explosie van geweld in het Midden-Oosten. Met afgrijzen keken wij naar de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober. Wij zijn geschokt door het enorme aantal burgerdoden in Gaza. Kritiek op de Israëlische regering is geen antisemitisme. Maar het Joodse volk verantwoordelijk houden voor de daden van die regering alleen maar omdat zij Jood zijn, is dat wel. Het pesten, mishandelen of zelfs fysiek aanvallen van Joden is antisemitisch en strafbaar. Wij verdedigen de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van demonstratie, maar we accepteren geen antisemitisme.

Wij schrijven deze brief niet louter als gezagsdragers en wetshandhavers. Ook wij schrijven deze brief als eerste burgers van onze gemeenten. In die rol roepen wij onze medeburgers op om rekening met elkaar te houden. Ga niet over de grenzen van wat is toegestaan. Wij vragen onze medeburgers geen slogans te gebruiken die anderen kwetsen en intimideren. Om te voorkomen dat er ongepaste vergelijkingen worden gemaakt met de Holocaust of het nazisme, die de overlevenden diep kwetsen. Wij spreken ons uit als we zien of horen dat onze medejoden worden gepest of als morele grenzen worden overschreden, ook als dat niet strafbaar is.

In veel steden zijn er Joden, vaak met familieleden in Israël, Palestijnen die in grote angst leven voor hun dierbaren, en anderen die diep betrokken zijn bij het conflict en met elkaar blijven praten. Soms ondanks hevige meningsverschillen. Wij zijn ongelooflijk trots op deze bewoners. Zij zaaien vrede in onze samenleving. Laten we die broze vrede niet vertrappen. Laten we ons blijven verzetten tegen elke vorm van discriminatie en racisme. Deze weken bereiden veel vrijwilligers in alle Nederlandse steden en dorpen zich voor om op 4 mei onze doden te herdenken en op 5 mei onze vrijheid te vieren. Wij roepen al onze inwoners op om deze belangrijke en waardevolle traditie te respecteren.