Zoetermeers Dagblad | Kiesraad: meer tijd nodig om verkiezingsuitslag vast te stellen

Gemeenten hebben tijdens verkiezingen meer tijd nodig om de stemmen te tellen en de uitslag vast te stellen. De Kiesraad adviseert de procedure aan te passen na de evaluatie van de Tweede Kamerverkiezingen afgelopen november.

Verkiezingen in Nederland worden vrijwel altijd op woensdag gehouden. Gemeenten moeten dan donderdag en vrijdag alle stemmen tellen, verifiëren en hertellen. Vervolgens moeten de uitslagen worden ingevoerd, gepubliceerd en aan de Kiesraad worden toegezonden. De Kiesraad moet de uitslag binnen twee weken na de verkiezingen definitief vaststellen. Volgens de Kiesraad is deze deadline “zeer krap”, tijdsdruk “vergroot de kans op telfouten.” Het gemeentebestuur pleit ervoor om gemeenten minimaal één dag extra de tijd te geven om de uitslag te controleren.

Een probleem bij het tellen van stemmen is de grootte van het stembiljet. Daarom voeren vijf gemeenten tijdens de komende Europese verkiezingen een test uit met een klein bankbiljet van A3-formaat (twee A4-tjes). De Kiesraad hoopt dat het tellen makkelijker gaat en hoopt dat deze stem na de rechtszaak op landelijk niveau gepresenteerd kan worden, mogelijk al bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2026.

Vrijwilligers

Volgens de Kiesraad hadden de gemeenten voldoende vrijwilligers voor de stembureaus, maar moesten ze ambtenaren sturen om de stemmen te tellen. Bij de volgende Europese verkiezingen zijn er mogelijk minder vrijwilligers. De Kiesraad wil daarom dat het kabinet campagne voert om vrijwilligers te werven. “Daar hoort ook een adequate en zo mogelijk belastingvrije compensatie bij.”

De raad heeft zich gebogen over de zogenaamde nieuwe procedure voor het vaststellen van de verkiezingsuitslag. Dit is sinds vorig jaar van kracht. Het plan moet er onder meer voor zorgen dat fouten bij het tellen van stemmen eerder ontdekt worden. Dit heeft bij de recente verkiezingen tot veel hertellingen geleid, hoewel er weinig tot geen verandering in de verhoudingen heeft plaatsgevonden.

Ook herhaalt de Kiesraad zijn klacht over de wijze waarop partijen en kandidaten zich moeten registreren. Volgens het gemeentebestuur is deze procedure “omslachtig en bewerkelijk”. Elke partij moet papieren kandidatenlijsten, steunbetuigingen, instemmingsverklaringen en kopieën van de identiteitsbewijzen van elke kandidaat indienen bij de Kiesraad in Den Haag. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen moest de Kiesraad in een paar dagen ruim 12.000 pagina’s doornemen. Voorzitter Wim Kuijken pleitte er vervolgens voor om partijen de mogelijkheid te geven zich digitaal in te schrijven voor de verkiezingen.

Door: ANP