1,2 miljoen slimme deurbellen nemen je op en je privacy blijft achter

Robbert van Laer zat met zijn vrouw in een sauna in het oosten van het land toen zijn telefoon aanging. Het was de app die verbonden was met zijn deurbel in Zoetermeer. Via de deurbelcamera zag Van Laer zijn schoonvader bij de deur staan. Als ik even je badkamer mag gebruiken. “Nee, dat kan niet”, moest Van Laer tegen hem zeggen. Zien en communiceren is met de ‘slimme deurbel’ niet mogelijk, maar de deur op afstand openen is niet mogelijk.

“Door de camera konden we hem zien plassen in een leeg melkpak, achter een vuilnisbak”, zegt Van Laer lachend, leunend tegen de onderkant van de deur van zijn huis.

Van Laer, veertiger, werkt ‘in cybersecurity’ bij een nabijgelegen pensioenfonds en noemt zichzelf een ‘echte computernerd’, gek op nieuwe apparaten. Dit is al hun op een na meest geavanceerde “slimme deurbel”. Het maakt zijn leven gemakkelijker, zegt hij. “Als ik boven werk en gebeld wordt, kan ik instructies geven aan de pakketbezorgers.” Hij hoeft zijn mond niet eens open te doen, zoals hij laat zien. Hij noteerde zijn gebruikelijke reactie: “Hallo, wil je het pakketje bij je voor de deur achterlaten? Bedankt!”

Als ik boven werk en gebeld wordt, kan ik de pakketbezorgers instructies geven.Robbert van Laer

ze zijn niet alleen de eerste die adopteert zoals Van Laer, die in de wijk Meerzicht koos voor een deurbel met camera- en stemfunctie. Roel Pieterman, 70, kocht er ook een. Toen hij een nieuwe deurbel nodig had, besloot hij een slimme deurbel te proberen, vooral omdat deze niet op batterijen werkt. “Dan hoef je hem niet te vervangen.”

Voor haar partner Dineke Pardoen, die verderop in de straat woont, was het het gevoel van veiligheid dat haar ruim drie jaar geleden de overhand gaf. “Wij kwamen in die tijd veel in Epe. “Het was dus fijn om in de tussentijd te weten wat er in ons huis aan de hand was.”

Nergens anders in Nederland staan ​​zoveel privécamera’s geregistreerd als in Zoetermeer, zo blijkt uit documenten die afgelopen zomer binnenkwamen bij VPNGids, een online platform voor veilig internet, gebaseerd op de Wet Open Overheid (Woo). Deze geregistreerde camera’s vormen slechts een fractie van het totaal, berekende onderzoeksbureau Multiscope afgelopen juni na onderzoek onder 5.000 Nederlandse huishoudens. Volgens dit bedrijf zijn er momenteel 1,2 miljoen deurbellen van dit type in gebruik. Het ‘brievenbuscordon’ waar oud-politicus Jan Terlouw acht jaar geleden voor pleitte mag tot de verbeelding spreken, maar in de praktijk kiezen Nederlanders steeds vaker voor waakzaamheid in plaats van onverschilligheid.

Niet van toepassing

Maken al die extra ogen de buurt veiliger? Concrete cijfers daarover zijn er niet, maar Goes Willem (“de achternaam is niet nodig”) vertelt in de Leliestraat hoe zijn camera onbedoeld de mannen vastlegde die even verderop een overval pleegden. “Binnen drie minuten had ik het juiste beeld gevonden”, zegt Willem. ‘Een paar jonge mensen, een integraalhelm in de hand.’ Met een druk op de knop stuurde hij de camerabeelden naar de buren. Willem: “Daar waren ze blij mee.”

Het incident bevestigt voor Willem dat hij er goed aan heeft gedaan door zijn oude bel te vervangen (“wat een geluid”). Voor 40 euro per jaar kun je alle beelden een maand na opname herstellen. Je maakt je geen zorgen over de privacy van onbekende voorbijgangers. “Nee.” Hij zegt nooit op de hoogte te zijn geweest. ‘Al denk ik dat er iets over stond in de instructies.’

De privacywetgeving schrijft voor dat filmen in het openbaar verboden is en dat een camera alleen activiteiten vlak voor de deur kan vastleggen.

De Autoriteit Persoonsgegevens (PA) kan ter plekke onderzoek doen naar klachten over privacyschendingen, maar heeft daar niet het benodigde personeel voor, zo liet het bureau vorige week weten. door Volkskrant. “Behoorlijk gek”, zegt Lotte Houwing van de digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom. Als de overheid zelf een camera wil plaatsen, moeten eerst de politie en daarna de burgemeester gedetailleerd uitleggen waarom deze specifieke schending van burgerlijke vrijheden gerechtvaardigd is. “Maar burgers kunnen gemakkelijk een camera bij hun deur hangen.”

De privacywetgeving schrijft voor dat filmen in het openbaar verboden is en dat een camera alleen activiteiten vlak voor de deur kan vastleggen.

De overheid lijkt nog steeds niet zo gemotiveerd om burgers aan te spreken op mogelijke privacyschendingen. “Maar waarom zouden ze?” zegt Houwing. “Het heeft voor hen alleen maar voordelen.” De politie moedigt mensen aan om hun beelden te delen met het project Camera in Beeld, een online platform waar burgers hun camera’s kunnen registreren. Bij een misdrijf kan de politie eenvoudig zien welke camerabeelden zij kan opvragen.

Ook verschillende bewoners verwelkomden politieagenten aan hun deur in het Zoetermeerse Leiwater. Ze waren ongeduldig op zoek naar camerabeelden van een auto zonder kenteken die op straat geparkeerd stond. “Maar onze camera ging niet ver genoeg”, herinnert Dineke Pardoen zich.

Foto’s Bram Petraeus

meldingen

Met de deurbelcamera kunnen Nederlanders waar ook ter wereld hun eigen fort beschermen. Maar: ook tussen ons. Dat blijkt als Melanie Lemmering de bel op haar voordeur in Zoetermeer prijst. Zij en haar man zagen een man buiten hun vakantieadres in Zuid-Frankrijk staan. De geavanceerde camera, die alleen op mensen werkt en niet op (huis)dieren, toonde de man aan het werk met een schep in zijn tuin. “Hij kwam glasvezelkabels installeren”, zei hij. Maar daar wisten ze niets van, zegt hij. “Wij hebben hem dus duidelijk kunnen maken dat wij daar niet blij mee waren.”

Opeens komt er iemand tussenbeide in het interview via de deurbelluidspreker: “Ik wil weten wat je doet.” De vrouw verstijft en belt haar man om het uit te leggen. ‘Je wilt graag weten wat er aan de hand is,’ zegt hij nadat hij weer heeft opgehangen. “Dat is wie hij is.”

Het komt vaak voor dat haar man zich mengt in haar gesprekken aan de telefoon, vertelt ze. “Dan ziet hij op het werk dat ik hier met een vriend zit te kletsen en zegt: ‘Jullie hebben het leuk.’ Kun je niet gewoon in de gang blijven staan ​​en praten?’”

Voelt u zich beperkt in uw vrijheid? Nee. En als u de voortuin maait, schakelt u het apparaat eenvoudig uit. “Anders word je gek op je werk met notificaties.”

‘Verantwoorde stedelijke digitalisering’ wordt onderzocht bij het AMS Instituut in het Marinecomplex Oost in Amsterdam. Programmadirecteur Thijs Turèl richt zich naar eigen zeggen vooral op de manier waarop overheden en bedrijven zich de openbare ruimte toe-eigenen, maar daar kan de digitale deurbel ook iets aan doen. Drie jaar lang wandelt hij in dezelfde tijd van het jaar door zijn Amsterdamse wijk. Vorig jaar merkte hij dat het aantal deurbelcamera’s opnieuw was verdubbeld. Hij laat het zien op een kaart waarop hij alle betreffende huizen heeft gemarkeerd. Toen hij de buurtgroepapp belde om hierover te praten, bleven ze grotendeels stil. Turèl: “We zijn nog op zoek naar een date.”

Gratis schuifregelaars

De bedrijven achter de digitale deurbel ontwierpen hem in eerste instantie voor de Amerikaanse markt buitenwijken, waar de afstanden tussen woningen doorgaans groot zijn. Heel anders dan het dichtbevolkte Nederland. Turèl: “Op veel plekken is het bijna onmogelijk om geen foto te maken van de openbare weg.” Om aan te tonen dat dit ook minder ingrijpend kan, ontwikkelde hij samen met de ontwerpers De ongelooflijke machine, een rode kunststof schuif die je om een ​​videodeurbel kunt plaatsen. Dit is een ingreep om het apparaat te laten doen wat het moet doen: laten zien wie er aanbelt… en meer niet. “Zo leg je alleen dat deel vast dat je echt wilt zien.”

Een test waarbij sliders gratis werden uitgedeeld aan digitale deurbelbezitters was geen succes. “Het is blijkbaar te leuk om via een camera de omgeving in de gaten te houden”, verzucht hij. “Zeker de abonnementen, waar ook technologie in zit om snel bekenden te herkennen, maken het een aantrekkelijk, bijna verslavend product.”

Foto’s Bram Petraeus

Tevreden huiseigenaren worden gecompenseerd door de zorgen van buren zonder digitale deurbel, zegt Turèl. “Ze reageerden positief toen we van deur tot deur gingen om onze rode glijbaan uit te delen.” Daar moet ook rekening mee gehouden worden, zegt hij. Uit onderzoek van de gemeente Amsterdam blijkt dat 17 procent van de Amsterdammers last heeft van deurbelcamera’s. Turèl: “Ik denk dat het veel is, als we bedenken dat niet iedereen er nog van op de hoogte is. Slechts 11 procent van de respondenten is helemaal enthousiast.”

Ook Lotte Houwing van Bits of Freedom wijst erop dat de camera’s andere mensen dan de eigenaren en hun bezoekers vastleggen. “Eigenlijk zouden je buren de gebruiksvoorwaarden moeten lezen en accepteren. Omdat zij degenen zijn die het meest op het toneel verschijnen. Nu zijn ze afhankelijk van hoe hun buren met die gegevens omgaan.”

Het punt is dat wat de één als veilig beschouwt, voor de ander het tegenovergestelde kan zijn van veilig. Ze vindt dat mensen het onderwerp veiligheid straat voor straat moeten bespreken. “Dan blijkt al snel dat er nog anderen zijn lage technologie De oplossingen zijn veel minder ingrijpend, maar vergroten ieders gevoel van veiligheid. “Denk aan betere straatverlichting of een buurtfeest, om de gezichten van je buren te leren kennen.”

Roel Pieterman in Zoetermeer noemt zichzelf een burger die bezorgd is over zijn privacy en die veel last heeft van camera’s in de openbare ruimte. Zijn eigen camera legt bijvoorbeeld tot vijftig meter van de straat vast. “Daarom stel ik de sensorgevoeligheid zo dicht mogelijk bij huis in en bewaar ik de beelden niet langer dan 30 minuten. Ik begin niet met abonnementen.”

Super handig

Moeten eigenaren, zoals Pieterman, niet gewoon verantwoord leren omgaan met deze nieuwe technologie? Houwing: “Ja, dat zou leuk zijn. Maar bijna 90 procent van de door de politie geregistreerde camera’s registreren op de openbare weg.” En misschien wil je al die mensen niet nog een keer beboeten, zegt hij. “Waarom stellen we hier geen eisen aan producten die op de markt moeten komen? Je kunt de instellingen toch wel beperken tot het niveau dat wij hier acceptabel vinden?

Ik bewaar afbeeldingen niet langer dan 30 minuten.Roel Pietermanheeft een slimme deurbel

Aan de Kamperfoeliestraat in Goes heeft Sandra van der Linde haar eigen mening. Nadat het jonge gezin meerdere keren per nacht aanbelde, kocht haar man (“Hij houdt graag alles in de gaten”) de deurbelcamera. “Sindsdien is het stil.”

Maar met een hervonden rust was het allemaal snel voorbij toen hij de bijbehorende app installeerde. De gevoelige bewegingssensor waarschuwde alle voorbijgangers: “Er klopt iemand op je deur.” Van der Linde: “Ik werd er helemaal gek van.” De camera detecteert niet alleen bezoekers bij de toegangsdeur, maar ook alle voorbijgangers, gemiddeld ‘tientallen’ per dag.

De app heeft ze meteen verwijderd, de camera blijft staan. “Ik kan bijvoorbeeld een bezorger vragen om het pakketje met nieuwe schoenen onder het afdak te zetten”, vertelt hij. “Super behulpzaam.”

Delen





E-mail de redacteur