De zuchten en vibrato’s van het Amsterdamse volkslied tillen ‘Onze Jordaan’ naar een hoger niveau

“Het is niet meer mijn buurt…” De tekst van ‘El Barrio’ van Willy Alberti galmt door de kamer, bitterzoet en melancholisch. Opgeblazen accordeonmuziek, platte Amsterdamse accenten, snikkende stemmen. “Het is voorbij…”

Bestaat de rivier de Jordaan nog? Dat zou je misschien denken: ter gelegenheid van het 750-jarig jubileum van Amsterdam werd er zelfs een speciale musical gemaakt om de beroemde buurt te vieren. Tegelijkertijd is de musical zelf gevuld met de onontkoombare melancholie die veel oude Jordaniërs delen; van oneindige nostalgie naar zijn oude buurt. Niet de huidige Jordaan, nee, de oude Jordaan. Zijn Jordaan. “Ik ging op zoek naar die buurt”, zingt de cast. “Die buurt bestaat niet meer. Alleen in boeken en foto’s van vroeger.”

Onze Jordaan komt uit de pen van acteur en televisieregisseur Diederik Ebbinge, die zich voor het eerst waagde aan het schrijven en regisseren van een musical. Na het repertoire van satirische programma’s moest de toon van deze musical serieuzer worden. Minder ironie, meer oprechte emotie. En dat is opmerkelijk succesvol gebleken.

Wijziging

Centraal in het verhaal staat de familie van Greet (Ellen Pieters): zij verliest haar echtgenoot Jopie (Richard Spijkers) op de Dam op 7 mei 1945, wanneer een groep Duitsers het vuur opent op een menigte gelukkige Amsterdammers die het feest vieren komende bevrijding. Jopie overlijdt en Greet blijft thuis in de Jordaan achter, met baby Jan (Peter Gijsbertsen) en dochter Loes (Roosmarijn Luyten). De kinderen groeien op bij een knorrige moeder, die altijd bang is voor verlies en verandering.

Maar verandering houdt je niet tegen. Kinderen groeien, wijken worden vernieuwd, jaren gaan voorbij. Onze Jordaan maakt sprongen in de tijd om die veranderingen te benadrukken en te laten zien welk effect ze hebben op een personage als Greet. In een verpleeghuis in Amsterdam-Noord denkt ze terug aan haar Jordaanse leven en klaagt ze over van alles, ook over haar verzorger van Nederlands-Turkse afkomst. Dit is het enige plot dat soms een beetje op de zenuwen werkt: het vergt geduld voordat de verpleegster met een glimlach alle toespelingen op haar afkomst opzij zet en haar cliënt beseft dat ze veel gemeen hebben.

Onhandige interacties

Al passen die ongemakkelijke interacties goed bij de eerlijkheid en inlevingsvermogen waarmee het verhaal is geschreven. Ebbinge schetst geen idyllisch beeld van de oude Jordaan. ‘Vroeger’ was er wellicht meer solidariteit, maar een buurt is nooit perfect. Niet iedereen was welkom, niet alles was bespreekbaar. Wanneer de sluimerende spanning binnen Greets familie nog groter wordt door vragen over Jans geaardheid, lijkt een breuk onvermijdelijk.

Dat familiedrama wordt zelden zeepachtig en sentimenteel, dankzij de geestige dialogen, het slechtgehumeurde gevloek en de Amsterdamse no-nonsense van alle personages. Dit is op zichzelf lovenswaardig, maar wat dan nog? Onze Jordaan wat het echt onderscheidt zijn de fantastische muzikale arrangementen van Jeroen Sleijfer. De beste ontdekking van de filmmakers was het veranderen van Greets echtgenoot in een belcantozangeres en het vullen van de musical met een mix van operamuziek en tranen, slim gemonteerd en ongelooflijk goed gezongen. De snikken en vibrato’s van het Amsterdamse volkslied stijgen op. Onze Jordaan op een hoger niveau.

delen





E-mail de redacteur