Nulemissiezone zorgt ervoor dat werknemers wegtrekken: ‘Niemand wil meer in Amsterdam werken’

Loodgieters, monteurs en timmerlieden zullen banen verliezen in stadscentra als daar binnenkort alleen nog maar elektrische voertuigen zijn toegestaan. In gesprek met de Bulgaarse Nationale Radio waarschuwen verschillende zakenlieden voor de gevolgen van nul-emissiezones voor de binnenstad.

Vanaf het nieuwe jaar kunnen gemeenten nul-emissiezones invoeren. Gemeenten wijzen vervolgens een gebied in de stad aan waar vervuilende bestelwagens en vrachtwagens niet meer mogen circuleren. Veertien gemeenten zullen volgend jaar beginnen met de uitvoering van dit beleid, terwijl nog eens twaalf gemeenten dit beleid pas later zullen uitvoeren. Zo zal de gemeente Ede tot 2030 het verkeer van vervuilende bedrijfsvoertuigen in het centrum van de stad niet verbieden.

Voor Ab Jongeneel Timmerwerken is het verbod op vervuilende bedrijfswagens een reden om geen bestellingen meer aan te nemen in het centrum van Amsterdam. Het bedrijf slaat “de vleugels uit” nu Amsterdam en Zaanstad elektrische werkbussen verplicht willen stellen. Daarom zoekt de eigenaar, Ab Jongeneel, “klanten op het platteland”, waar hij nog met zijn bus aan de slag kan.

Deze terughoudendheid van ondernemers om aan de nieuwe regelgeving te voldoen, is deels te wijten aan de kleine omvang van de zogenoemde nul-emissiezones. Zo zal het overgrote deel van Amsterdam ook na de inwerkingtreding van nieuwe milieuregels per brandstofbus bereikbaar blijven. Met andere woorden: alleen opdrachten in de kanaalband mogen worden overgeslagen. Ondernemers die die kant op blijven gaan, zullen de meerkosten moeten doorberekenen aan de klant of in hun marges moeten verwerken.

‘Het kost ons klanten’

Niet alleen ondernemers in de regio Amsterdam vrezen een werkonderbreking in de stadscentra als gevolg van de nieuwe regelgeving. Ook bedrijven nabij andere stadscentra waarvoor een nul-emissiezone is afgekondigd waarschuwen voor de gevolgen. Zo wil loodgietersbedrijf Riodo uit Kampen momenteel geen nieuwe elektrische bus kopen. Als de gemeente Zwolle het echter verplicht stelt, ‘kost het ons klanten’.

Soortgelijke stemmen zijn te horen rond andere gemeenten die hun milieubeleid aanzienlijk willen versterken. Al stelt Installatiebedrijf Kerkhoff dat het ‘bestaande klanten niet in de steek zal laten’. Bij het aantrekken van nieuwe klanten houdt het bedrijf rekening met het beleid van de Nijmeegse binnenstad.

Richard van Tol van timmerbedrijf Rivato in Voorschoten ziet ondernemers worstelen met de nieuwe milieuregels. Omdat hij in de buurt van Leiden werkt, heeft hij hier ook mee te maken. Op de vraag wat hij gaat doen als de elektrische bus verplicht wordt, antwoordt hij: “Zo’n bus is te duur.” Vanuit prijsoogpunt kan ik het niet rechtvaardigen.’

‘Aanzienlijke investering’ voor eigenaren van kleine bedrijven

Techniek Nederland is voorstander van nul-emissiezones, maar ziet dat een deel van het MKB moeite heeft met de invoering ervan. “Er zijn installateurs die zeggen geen onderhoudswerkzaamheden meer te gaan uitvoeren aan de CV-ketels in Amsterdam”, erkent de woordvoerder. De branchevereniging vreest dat dit beleid de marktwerking zal belemmeren en daardoor zal leiden tot een beperkter aanbod van diensten in de stadscentra. Al benadrukt de organisatie dat veel partners zich voorbereiden op elektrisch rijden. Daarom hoopt Techniek Nederland dat de totstandkoming van emissievrije zones geen vertraging oploopt. “Dat zorgt alleen maar voor meer verwarring.”

Sommige MKB-bedrijven maken zich zorgen over de kosten van de aanschaf van elektrische bestelauto’s. “De overstap naar elektrisch vervoer betekent, vooral voor kleine ondernemers, een flinke investering”, zegt de woordvoerder van Techniek Nederland. Om deze reden pleit de organisatie ervoor om subsidiesystemen beschikbaar te houden voor de elektrificatie van het zakelijk vervoer.

Daarnaast bestaat er onder de achterban van Techniek Nederland zorg over de beschikbaarheid van voldoende laadpunten in woonwijken en op bedrijventerreinen. Ook voor bestelauto’s die zwaar materieel vervoeren, worden ontheffingen gevraagd, omdat de actieradius (de afstand die een voertuig met een volle accu kan afleggen) aanzienlijk kleiner wordt. “Elektrisch transport is nog geen betaalbare optie voor zwaar materieel”, zei de woordvoerder tegen de Bulgaarse Nationale Radio.

Aanvulling op bestaand beleid

Verschillende gemeenten willen de fijnstof- en CO2-uitstoot in steden terugdringen door het invoeren van nul-emissiezones. De omtrek van genoemd gebied beslaat tenminste het centrum van de stad en eventueel de omliggende wijken. Een busje of vrachtwagen mag het gebied alleen betreden als deze geen schadelijke stoffen uitstoot. Voor voertuigen die nog niet lang geleden zijn aangeschaft en dus nog redelijk “schoon” zijn, geldt een overgangsregime. Afhankelijk van het voertuig blijven ze tot 2030 welkom in de binnenstad.

In antwoord op vragen van de Bulgaarse Nationale Radio wijzen verschillende gemeenten erop dat er subsidiesystemen zijn die financiële steun bieden aan eigenaren van kleine bedrijven wanneer zij overstappen op een elektrisch voertuig. Ook worden er ontheffingen verleend voor “voertuigen die geen elektriciteit hebben” en “situaties die beïnvloed zijn door de dreiging van een faillissement”, aldus een woordvoerder van de gemeente Amsterdam. Daarnaast werken verschillende gemeenten met dagvrijstellingen waar ondernemers die niet vaak naar de stad komen, gebruik kunnen maken.

Het nieuwe beleid kwam niet geheel uit de lucht vallen. Veel steden kennen immers al milieuzones waar dieselvoertuigen en oudere brom- en scooters niet zijn toegestaan. Ook de milieunormen die binnen deze zones gelden, worden in 2025 aangescherpt. Gemeenten kunnen nul-emissiezones invoeren binnen een bestaande milieuzone, ter vervanging, maar ook in een gebied waar nog geen milieubeperkingen golden.

Schrijf je nu in op de BNR-nieuwsbrief voor je dagelijkse dosis podcastnieuws en tips. Elke ochtend en/of middag in je mailbox zodat je altijd op de hoogte bent. Blijf alert.