close
close

Rutte blijft alomtegenwoordig in Den Haag. Waarom dan al die ophef van linkse VVD-dissidenten?

Volgens een bekend citaat van erelid Hans Wiegel heeft de VVD geen vleugels, maar hooguit ‘vleugels’. De vraag is of die analyse nog actueel is.

Ruim 1.200 aanhangers, waaronder 765 (voormalige) VVD-leden, ondertekenden de afgelopen weken een brief waarin ze het bestuur van de partij opriepen de overheidssamenwerking met de PVV te heroverwegen.

Brullen

Onder het klinkende opschrift ‘Vrijheid, respect en fatsoen’. ‘Liberalisme in de VVD’, zo hebben de twintig opstellers van de brief een krachtige uitspraak gedaan. ‘We maken gedrag en dingen mogelijk die vorig jaar ondenkbaar waren in de regering van ons land. Wij maken ons grote zorgen over de coalitie waartoe wij ons hebben aangesloten. Het beleid van de partners van deze coalitie past niet bij ons. Wij zijn volgens kokende kikkerDe dynamiek eindigde in een situatie waarin wij als liberale partij nooit hadden mogen verkeren. We tolereren schadelijke situaties te lang en verliezen de kracht om eruit te komen.’

De brief kreeg ook veel media-aandacht. Wynia-week Het bleef niet onopgemerkt. Er broeit iets bij de VVD, nu kan iedereen het zien.

Nu zijn er nieuwe ontwikkelingen. Deze geven aan dat de partijleiding de initiatiefnemers van de brief zeer serieus neemt. Zo staat er eind augustus een bijeenkomst van de briefschrijvers met de VVD-Tweede Kamerfractie gepland, blijkt uit een interne update van eerstgenoemde “om te kijken hoe we elkaar kunnen versterken”: “We realiseren ons dat veel leden van de VVD willen we verenigen en meedenken met ons initiatief. De energie die daarbij vrijkomt is heel goed.”

Het gekozen moment – ​​eind augustus – heeft de verwachtingen doen toenemen. 17 september is Prinsjesdag en onmiddellijk daarna beginnen de algemene politieke reflecties. Is het wellicht de bedoeling dat de dissidente leden van de VVD in de Tweede Kamerfractie ideeën kunnen aandragen voor dat belangrijke debat? Dat zou natuurlijk nog cooler zijn.

Monopolie van het liberale denken

Volgens een onbevestigd gerucht moet eerst een kuil worden verwijderd. De website van de auteurs van de brieven heet liberalvvd.nl. Dit kan worden geïnterpreteerd als een illegaal gebruik van de partijnaam en suggereert ook dat de dissidenten het monopolie hebben op het liberale denken. “Niet-liberale leden van de VVD bestaan ​​niet”, schreef partijvoorzitter Eric Wetzels op 12 juli in een e-mail aan de leden. Het was geen accidentele regurgitatie.

Ook is er nieuws over de appgroep ‘De Nieuwe VVD’, opgericht in 2022. Ook dat is een vehikel voor liberalen die hun partij naar links proberen te verplaatsen; De belangrijkste bestuurders zijn Erik Verweij, VVD-raadslid in Rotterdam, en Maarten Bakker, fractievoorzitter van de VVD in Nijmegen, tevens medeauteurs van de brief aan het bestuur. Recentelijk is een prominent nieuw lid toegetreden tot de appgroep: VVD-Europarlementariër Anouk van Brug, vorige maand verkozen met 31.569 voorkeurstemmen. Voormalige liberale ministers, nu leden van de Tweede Kamer, Eric van der Burg en Christianne van der Wal, hebben zich al aangesloten.

D66 Kabinetsbeleid

Kennelijk wordt er steeds meer naar de linkervleugel van de VVD geluisterd. Het zou echter een vergissing zijn om te doen alsof dit volkomen vanzelfsprekend is. Want waar maken progressieve liberalen zich eigenlijk zorgen over?

De politieke erfenis van Mark Rutte bestaat uit kabinetsbeleid dat sinds 2017 vooral afkomstig is van zijn belangrijkste coalitiepartner, D66. Niets wijst erop dat deze erfenis wordt verspild. Rutte’s volgelingen en zijn politieke opties zijn nog steeds springlevend en alomtegenwoordig in Den Haag. Omdat hij alleen maar denkt:

Rutte’s opvolger als lijsttrekker vanaf augustus 2023 is Dilan Yesilgöz. Zij was, nadat Klaas Dijkhof en Jeanine Hennis afwezig waren, de voorkeurskandidaat van de door Rutte gedomineerde partijleiding.

De nieuwe liberale vice-premier Sophie Hermans is Rutte’s voormalig politiek assistente en ‘tassendrager’. Als minister van Klimaat en Groene Groei zei ze onlangs in de Tweede Kamer dat het haar engagement is om de klimaatdoelen van Parijs te halen en het werk van haar voorganger in D66, Rob Jetten, klimaatminister in RutteVier, voort te zetten. ‘Daar heeft hij de afgelopen jaren hard voor gewerkt en met resultaat. En daar gaan we mee door.”

De nieuwe liberale minister van Justitie en Veiligheid is David van Weel. Tussen 2016 en 2020 was hij Rutte’s adviseur van Defensie en Buitenlandse Zaken. Hij vergezelde de premier tijdens zijn bezoeken aan het Witte Huis, onderhield contacten met buitenlandse adviseurs van andere regeringsleiders en adviseerde de G20.

Ook de nieuwe liberale minister van Financiën Eelco Heinen is een typische Rutte-liberaal: hij debuteerde in 2011 op het Binnenhof als politiek adviseur en werd vervolgens hoofd politiek, politiek secretaris en in 2021 Kamerlid. Uit de Volkskrant Hij typeerde hem onlangs als ‘een financiële piraat die gokt op een kleine overheid’ en ‘dus de perfecte kandidaat om de PVV in financiële zaken op koers te houden’.

Nog een typisch Rutte-VVD-lid: de nieuwe minister van Defensie Ruben Brekelmans. Voordat hij in 2021 lid werd van de Tweede Kamer, was hij onder meer politiek assistent van de VVD-staatssecretaris Mark Harbers (Asiel en Migratie). Brekelmans belichaamt vooral de continuïteit tussen het Oekraïense beleid van het vorige kabinet en het huidige. Er is geen lichtlijn in het midden. Op de NAVO-top in Washington twee weken geleden zei Brekelmans dat de productie van wapens en munitie sterk moet worden opgevoerd om het land te kunnen blijven steunen. “Als we willen dat Oekraïne de oorlog wint en als we willen dat Oekraïne de voorsprong herwint, zullen we meer moeten doen.”

Euroscepsis blijft taboe

De eerder genoemde Eric van der Burg, voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie onder Rutte IV en favoriet van liberaal links, is nu woordvoerder van Buitenlandse Zaken voor de Tweede Kamerfractie. In die rol zal hij ervoor zorgen dat, net als in de Rutte-jaren, het euroscepticisme taboe blijft in de gelederen van de VVD. Het electorale succes van Frits Bolkestein in de jaren negentig staat al lang niet meer op het liberale menu. Van der Burg is het nieuwste VVD-lid dat dit betreurt.

Laten we tot slot niet vergeten de nieuwe premier te noemen. Nee, geen VVD-lid van de Rutte-school, maar een voormalig topambtenaar die tot 2021 lid was van de PvdA. Maar wie prees hij kort na zijn aantreden als voorbeeld en ‘inspiratiebron’?

De linkervleugel van de VVD zou misschien minder moeten klagen. Het Rutte-tijdperk is in Den Haag nog lang niet voorbij.

Roelof Bouwman is columnist en adjunct-hoofdredacteur van Wynia’s Week. Hij schrijft over politiek, geschiedenis en de media.

Wynia-week Hij is jarig! Bent u al donateur? je kunt doneren Op verschillende manieren. Bedankt!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *