Arenda Oomen is afscheidsfotograaf: ‘Juist de momenten van liefde zijn zo belangrijk’

Jonge ouders die een doodgeboren kind moeten begraven, of een dochter die binnen korte tijd afscheid moet nemen van haar beide ouders. Afscheidsfotograaf Arenda Oomen maakt deze gebeurtenissen van dichtbij mee. “Het gaat niet altijd om verdriet, maar om troost en liefde.”

Arenda’s ervaring met verlies en coping inspireerde haar om anderen te helpen. Dit doet hij door het afscheid van een dierbare vast te leggen. “Sommige mensen zijn bang om over de dood te praten, maar het helpt hen om met een aanzienlijk verlies om te gaan. Een fotoboek kan daarbij een grote hulp zijn.”

eigen verdriet

Arenda heeft haar beide ouders verloren. Toen ze nog maar 11 jaar oud was, stierf haar vader. “In die tijd werd er niet openlijk over de dood gesproken met kinderen. Alles ging aan mij voorbij, waardoor het moeilijk was om plaats te maken voor verdriet. Er was een fotograaf op de begrafenis van mijn moeder. Ik kijk nog regelmatig naar die foto’s. “Het voelt als een eerbetoon aan haar.”

In 1994 fotografeerde Arenda voor het eerst een begrafenis. “Ik fotografeerde bewoners van de Rotterdamse wijk Spangen voordat ik afstudeerde aan de kunstacademie in Den Haag. Het dagelijks leven omvat ook verdriet. “Het was heel bijzonder omdat de overleden vrouw van mijn leeftijd was.” Ze studeerde af met dit project, maar ging niet meteen aan de slag als fotograaf met de beste kwalificaties. Arenda maakte en maakt nog steeds portretten van ministers, acteurs en muzikanten.

In 2018 fotografeerde Arenda opnieuw een begrafenis, dit keer voor haar beste vriendin. “Ze was ook fotograaf en werd ernstig ziek. Ze had het hele proces zelf vastgelegd, maar de afgelopen maanden lukte dat niet meer. Ik maakte zijn fotoserie af en legde de uitvaart vast. Dit was het moeilijkste wat ik ooit in mijn leven heb gedaan. “Ze was mijn beste vriendin, dus ik was ook aan het rouwen en ik kende iedereen die rouwde.”

Laatste woorden

Hoe moeilijk die begrafenis ook was, Arenda vond op dat moment haar roeping. “Soms beleef je een begrafenis in een roes; “Het is leuk om het weer te kunnen zien”, zegt de fotograaf. Arenda vindt het leuk dat iedereen op zijn eigen manier afscheid neemt. “Het is je laatste moment met de overledene. Hoe mooi is het om dat op een unieke en passende manier te doen. Ik heb begrafenissen bijgewoond waar bier werd gedronken en bitterballen werden uitgedeeld, maar ook eentje die midden in de duinen plaatsvond. Alles is even mooi.”

Arenda is een uitbundig mens en houdt van kleurrijke kleding, maar op een begrafenis laat ze haar roze jasje thuis. “Vooraf bespreek ik met de gezinsleden wat ze willen, wat er wel en niet op de foto komt en hoe de dag zal verlopen. Ik maak mijn kleding op maat voor hen. Ik draag geen strak pak voor de begrafenis van een jongeman, maar ik draag ook geen spijkerbroek voor een stijlvolle grootmoeder. Ik probeer me aan te passen en onzichtbaar te zijn. Mijn camera maakt bijvoorbeeld geen geluid.”

Na de begrafenis selecteert Arenda de foto’s die ze vervolgens naar haar cliënten stuurt. Zij kunnen dan zelf bepalen welke foto’s in het boek verschijnen. “Op die manier wordt het echt jouw plakboek.”

Kinderen

Als afscheidsfotograaf komt Arenda heel dicht bij verdriet. Hoor de laatste woorden van een dochter tegen haar overleden vader of een moeder tegen haar overleden dochter. “Het ontroert mij, maar ik zie niet alleen maar verdriet. Ik zie vooral troost en liefde en dat zie je terug in de foto’s.”

Kinderen spelen een belangrijke rol in het werk van Arenda. “Ze zijn vaak te jong om een ​​afscheid bewust mee te maken, maar het verlies en het verdriet zijn er wel. Zo was er een gezin waarin het eerste kind was overleden. Die ouders kregen later nog twee kinderen. Dankzij mijn fotoboek konden ze hun kinderen laten zien wie hun oudere zus was. “Op deze manier werd het kind niet vergeten en bleef het verlies bespreekbaar.”

Naast haar eigen fotografieopdrachten is Arenda vrijwilliger bij Stichting Make a Memory, waar ze op verzoek van hun ouders ongeneeslijk zieke en overleden kinderen fotografeert. “Juist dan zijn er momenten van grote liefde. “Het is fijn om te kunnen helpen die herinneringen levend te houden en ze troost te bieden.”