De Gouden Bocht van Amsterdam was ook een Groene Bocht

Het klinkt bijzonder eigentijds om de stad als een bos te zien. Tegenwoordig worden er veel boeken en rapporten gepubliceerd over hoe de natuur in de stad kan gedijen. Maar dit werd ook gezien door een 17e-eeuwse bezoeker. Als je vanuit het stadhuis naar de stad kijkt, schreef Friedrich Lucae in 1666, weet je niet of het een bos in de stad is of een stad in het bos.

Het Amsterdams Grachtenmuseum besteedt deze maanden aandacht aan de rol van bomen in de binnenstad met een kleine tentoonstelling en het werk van drie kunstenaars. Het maakt deel uit van een reeks tentoonstellingen in dit museum over natuur en klimaat in relatie tot grachten. Uitgangspunt is dat de ‘gouden bocht’, de Herengrachtbocht tussen Leidsestraat en Vijzelstraat, die zijn naam dankt aan de rijkdom van de bewoners, onder meer verworven via de VOC en WIC, eveneens een groene bocht was. Er is een schilderij van Gerrit Adriaensz. Berckheyde van het boomloze kanaal, dat kaal lijkt. Maar volgens de bijgevoegde tekst is dit de verbeelding van de kunstenaar. De nieuw geplante bomen zijn te zien in een voorstudie van het werk. Bijzonder en een voorbeeld voor steden over de hele wereld waren de talrijke bomen langs de Amsterdamse grachten, aldus de audiotour.

iep ziekte

De tentoonstelling vertelt op bondige wijze het verhaal van de ‘bebossing’ van de grachten. De eerste afbeelding van een bomenrij aan de gracht dateert uit 1585. Voor die tijd stonden er in de stad alleen bomen in de buurt van kloosters en begraafplaatsen. Aanvankelijk bestond de stad vooral uit lindebomen, daarna namen iepen het over. Ze zijn sterk, kunnen op verschillende grondsoorten groeien en hebben een enigszins transparante kroon.

De iepen bleken vatbaar voor de zogenaamde iepziekte. Verschillende golven van de ziekte veroorzaken ontbossing. Maar Amsterdam heeft de iep helemaal niet opgegeven. Er zijn nieuwe varianten die resistent zijn. Op een serie foto’s is te zien hoe vrij smalle bomen (van de Amerikaanse cultivar New Horizon) tussen 2006 en 2017 uitgroeiden tot behoorlijk grote exemplaren. De tentoonstelling meldt dat er meer aandacht zal worden besteed aan boomvormige spiegels in het historische centrum van Amsterdam. Hiervoor is gemeentelijk geld beschikbaar.

Negen spiegelbomen

Ook het Grachtenmuseum zal hieraan een bijdrage leveren. Dat is hard nodig, want voor het gebouw staan ​​enkele lege flessen, een stuk karton en een vuilniszak aan de spiegel van een boom, naast een zak tuinaarde. Afgelopen weekend zijn negen spiegelbomen in Golden Bend gekapt en beplant met bloemzaden.

Voor die boomspiegel, voor de gevel van het museum, is kunstenaar Jasper Riehm, ook wel bekend als That Weird Plant Guy, aan zijn werk begonnen. botanische verbindingen. Er wordt gebruik gemaakt van wilgentakken die de gemeente heeft gesnoeid en die anders als biobrandstof zouden worden gebruikt. Momenteel is het nog een wat magere groep in een pot, maar de kunstenaar belooft dat zijn werk deze maand flink zal groeien. Wilgen staan ​​erom bekend dat ze gemakkelijk en snel groeien. In andere delen van de stad heeft die vreemde plantenman hier en daar al bogen van wilgentakken gebouwd. Zelf schatte hij in april dat het er tussen de vijftien en twintig waren.

Bij zonsopgang

Kunstenaar en documentairemaakster Agnes de Ruijter laat met vier videoloops zien hoe bomen een natuurlijk onderdeel zijn van het Amsterdamse stadslandschap. De Ruijter maakte eerder de prachtige documentaire. Boom in Amsterdam. In het museum zijn ‘gewone’ bomen te zien, waaronder mensen in de schaduw zitten, werken of elkaar alleen in de ochtendschemering ontmoeten.

Een zijkamer met groene muurschilderingen lijkt mooi aan te sluiten bij de rest van de tentoonstelling. Maar die schilderijen dateren uit 1776. arcadische droom en ga naar het platteland in plaats van naar de stad. Het zorgt voor een prettige sfeer voor de installatie van kunstenaar en muzikant Bert Barten. Hij maakt elektronische muziek gebaseerd op de sapstromen van bomen.

Bezoekers kunnen naar een atmosfeer Luister naar de compositie van Barten en, achterover leunend op de strandstoelen, heb je een prachtig zicht op de plafondschildering van Pascal Amblard. De droom van verbinding. Het is geen oud werk, maar dateert eerder uit 2022.

In de museumtuin zijn de resten te zien van een eeuwenoude paardenkastanjeboom die in november 2023 werd gekapt. De stronk loopt schuin door in de tuin; Enkele letters op de stam tonen het imposante formaat van de kastanjeboom. “We gaan de boom missen”, zegt hij.

De Groene Bocht is tot 30/11 te zien in het Grachtenmuseum in Amsterdam.

Delen





E-mail de redacteur