”De leeftijd van organische koolstof is een belangrijke factor voor de opslag ervan in de oceanen”

Onderzoekers van de Universiteit Utrecht hebben de eerste mondiale kaart van putten of bronnen gemaakt die bijvoorbeeld kunnen worden gebruikt bij het kiezen van waar te investeren in de opslag van organische koolstof in de zee. Hun artikel verscheen 21 juni in Nature Geosciences.

Organische koolstof kan onder sedimenten worden opgeslagen. Foto: Jonathan Filskov

Koolstofopslag in sedimenten

Planten zetten koolstof uit de lucht om in vaste stof. Wanneer een plant sterft, komt deze koolstof weer vrij in de lucht. Maar het komt ook voor dat een dode plant in zee belandt, doordat deze bijvoorbeeld door een rivier wordt meegevoerd. Wanneer zeeplantmateriaal wordt begraven door sediment, komt koolstof niet vrij in de lucht en wordt het opgeslagen in het sediment.

blauwe koolstof

Jaarlijks wordt er wereldwijd ongeveer 300 miljoen ton koolstof begraven onder sedimenten. Deze koolstof komt niet alleen uit plantaardig materiaal, maar ook uit bodems, geërodeerde rotsen, zeewier, zeewier en dierlijk materiaal. Koolstofopslag in de oceaan wordt ook wel blauwe koolstof genoemd.

Niet alle koolstof die de zee binnenkomt, wordt begraven onder sedimenten.

In theorie zou dit systeem (groei van plantaardig materiaal en opslag in sedimenten) in evenwicht moeten zijn, een “neutraal” systeem. “Het is eigenlijk iets ingewikkelder”, zegt dr. Junjie Wang, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en co-auteur van het nieuwe artikel. “Niet alle koolstof die de zee binnendringt, wordt begraven onder sedimenten en een deel van de zeewierproductie in de zee wordt ook begraven.” De plaats tussen de rivier en de open oceaan kan bijvoorbeeld een koolstofput of -bron worden, afhankelijk van de hoeveelheid koolstof die wordt begraven.

Het leeftijdsverschil van organische koolstof in de Amazonedelta en de oceaan. Jonge koolstof wordt aangevoerd en oude koolstof wordt begraven. Bron: Wang et al. 2024.

oud of jong

Volgens het nieuwe onderzoek beïnvloedt de leeftijd van de koolstof of de vlek een bron of put wordt. Wanneer rivieren jonge koolstof aan een oceaan afleveren en oude koolstof wordt begraven, is deze plek een bron van koolstof. Dit komt bijvoorbeeld voor in de delta’s van de Amazone en de Mississippi. Wang: “In dit soort delta’s wordt organische koolstof uit de aarde omgezet in CO2 en uitgestoten in de atmosfeer.” Een olievlek daarentegen slaat koolstof op wanneer een instroom van oude koolstof in een gebied arriveert, terwijl jonge koolstof wordt opgeslagen in sediment, zoals voor de kust van Zuid-Afrika.

Wereldkaart

De onderzoekers creëerden een mondiale kaart die de verschillende leeftijden van organische koolstof langs kusten laat zien. “Dit is de eerste keer dat dit soort gegevens uit rivieren en oceanen op deze manier worden gecombineerd”, zegt Jack Middelburg, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en co-auteur van het artikel. “Deze kaart kan worden gebruikt door beleidsmakers en mensen die zich bezighouden met blauwe koolstof om te zien waar de beste projecten kunnen worden gestart om een ​​groter deel van de huidige koolstofopslag te behouden of vast te leggen.”