FIEB, Den Haag – HVE Architecten en Studio Leon Thier

Toelichting HVE Architecten en Studio Leon Thier | Afbeelding Pedro de Ruig

De Van Klingerenvleugel is de naam van de grote moderne aanbouw ontworpen door architect Frank van Klingeren in de jaren zestig. Het diende als uitbreiding van de jeugdherberg van de monumentale villa Ockenburg in Den Haag. Nadat het complex eind vorige eeuw buiten gebruik raakte, dreigde de vleugel gesloopt te worden. Op aandringen van de natuurbeschermingscommissie Van Klingerenvlieg, waarvan wij medeoprichter waren, werden alle bouwmaterialen opgeslagen op een scheepswerf in Pijnacker.

Frank van Klingeren (1919-1999) was een ‘sociaal ingenieur’. Spraakmakend en controversieel. Zijn ontwerpen dateren uit de sociale vraagstukken van de jaren zestig en zeventig. Hij anticipeerde onder meer op de ontharing en het verlaten van de institutionele structuren die de samenleving lange tijd hadden gedomineerd. Hij besteedde veel aandacht aan publiciteit en bijeenkomsten. En om functies te integreren. De Meerpaal in Dronten is een van zijn bekendste werken.

In het kader van de revitalisering van het industriegebied Binckhorst, nabij het centrum van Den Haag, kregen wij de kans om de Van Klingerenvleugel te herbouwen. Het oude paviljoen, met een oppervlakte van 2.656 m2²Het is 60 meter lang en zeventien meter diep en bevat nu een restaurant op de begane grond en 22 appartementen met shortstay-functies op de bovenverdieping.

Daarachter zijn twee nieuwe woongebouwen gebouwd. Een 45 meter hoge ‘Schijf’ en een 70 meter hoge ‘Toren’, op een plint met commerciële voorzieningen, een parkeergarage en twee grote fietsenstallingen. De nieuwbouw is een mix van sociale huurappartementen, middeldure huurappartementen en open marktappartementen.

Bij het ontwerp van de nieuwbouw hebben wij ons de vraag gesteld hoe de Van Klingerenvleugel de norm kon blijven zetten. Om deze reden zijn de gevels van de ‘Toren’, de ‘Schijf’ en ook de plint ontworpen als een reticulaire structuur, waarin allerlei functies en gevelopstellingen zijn toegekend. De vormgeving van de vlakken binnen het grid roept een industriële sfeer op, die ook terug te vinden is in de Van Klingerenvleugel. Het raster speelt met de vloeren en kent soms twee, soms drie lagen.

Het metalen hekwerk voor de woningen is opgevuld met grote glazen gevels en balkons. De gesloten vlakken zijn gevuld met geprofileerde metalen panelen, die afhankelijk van de lichtinval op de gevel een gevarieerd beeld opleveren. De hoofdgrille heeft een warme antracietkleur, de secundaire grille is een lichtere, warme metallic kleur. Het grid van de commerciële ruimtes is opgevuld met hoge glaspuien, waardoor er op de plint een levendig beeld ontstaat.