Wat fietsstad Utrecht voor heeft op fietsstad Oldenburg in Duitsland

Dit artikel kun je lezen en als abonnee lezen. Alle informatie op de NWZ website en in de NWZ-Nachrichten-App wordt gevolgd door meer informatie.

Utrecht/Oldenburg – Met de fiets naar de stad in plaats van met de auto heeft vrijwel alleen maar voordelen: de fiets is gezonder (bewegen, sporten, sporten!), milieuvriendelijker en neemt minder ruimte in beslag. Volgens stadsgegevens gebruikt 42,7 procent van de inwoners van Oldenburg de fiets, bijna evenveel als auto’s (43,6 procent). Deze cijfers zijn echter uit 2009, er zijn geen recentere gegevens, maar er zijn nieuwe gegevens bekendgemaakt uit een onderzoek van de TU Dresden begin 2025. In Utrecht, een van de fietssteden ter wereld, werden inwoners voor het laatst in 2023 gezien. respondenten: volgens hen gaat 55 procent met de fiets naar het stadscentrum, maar slechts 5 procent met de auto.

De gemeente Utrecht heeft de afgelopen jaren het fietsverkeer consequent ondersteund en haar infrastructuur uitgebreid. Hij wil echter geen ruimte meer overlaten voor de auto (zelfs een deel van de snelweg van de stad staat onder water). Een toekomstgerichte aanpak ook voor Oldenburg? In ieder geval zijn er punten waar het raadzaam is om je te oriënteren in de “fietsstad” Oldenburg om deze naam correct te dragen.

Fietspaden

Via de Utrechtse fietspaden bereiken fietsers snel hun bestemming. Het rode asfalt onder de banden is vlak en vrij van kuilen en boomwortelschade. Vanaf het station ben je in 15 minuten in de groene omgeving, zelfs de meest afgelegen wijken zijn in een half uur te bereiken, en dat in een stad van 360.000 inwoners. Er zijn rijstroken – allemaal breed en meestal twee rijstroken – exclusief voor fietsers, sommige lopen op snelwegen en in andere hebben beide gebruikers dezelfde rechten: met een snelheid van 30.

Op twee wielen naar de binnenstad – een vertrouwd gezicht in Utrecht. Bijna niemand reist er met de auto. Afbeelding: Christian Schwarz

Vrede op de wegen

En als wielen de straat delen met auto’s, wordt er meestal niet getoeterd of geduwd. In Oldenburg lijden fietsers vaak onder de woede van automobilisten als ze op straat rijden, bijvoorbeeld omdat er geen trottoirs zijn en fietsen alleen op trottoirs kunnen rijden. In Utrecht wachten auto’s geduldig achter de fiets als er geen inhaalmogelijkheid is. Zo gaan alle weggebruikers relatief veilig de weg op, en dat voelen zij blijkbaar ook: fietshelmen zijn niet gebruikelijk in het straatbeeld van Utrecht.

FIETS IN NEDERLAND
In Utrecht zijn auto’s alleen voor gasten – Een blik vanuit Duitsland

Fietsenstalling (en prijzen)

Naar de winkel, naar het werk, naar het station: zowel in Utrecht als in Oldenburg zijn er talloze bestemmingen voor wie zich met de fiets verplaatst. In de Nederlandse stad is echter veel ruimte gecreëerd om fietsen veilig te stallen: alleen al in het centrum zijn ruim 20.000 parkeerplaatsen beschikbaar; Bovendien zijn er duizenden in het buitenland. De opslagkosten zijn laag, vaak zelfs nul.

272 plaatsen boven, 117 onder: De fietsenstallingen in Utrecht tonen de beschikbare plaatsen. Afbeelding: Christian Schwarz

Ook biedt deze stad op haar website de mogelijkheid om gratis fietsenstallingen of afsluitbare fietsenstallingen in de omgeving aan te vragen. Ook de gemeente Oldenburg wil de fietsparkeermogelijkheden uitbreiden: in de binnenstad zijn er momenteel ongeveer 2.050 plaatsen en tot aan de ringweg 5.100.

Meer mensen, minder auto

Over het algemeen wordt in Utrecht meer aandacht besteed aan mobiele mensen en minder aan individueel gemotoriseerd verkeer, wat in de binnenstad vrijwel niet meer voorkomt. Want in beide grote steden is er iets dat schaars is: ruimte. Afgezien van de uitstoot, waar moeten de vele auto’s, zowel benzine als elektrisch, geparkeerd worden in het stadscentrum? Het feit dat de parkeertarieven de afgelopen jaren dramatisch zijn gestegen (en zullen blijven stijgen) is te danken aan een economische waarheid: een laag aanbod en een hoge vraag drukken uiteindelijk hun stempel op uw portemonnee.

VAN DE BASIS TOT DE BOUWWERKZAAMHEDEN
Waar Nederlanders voorlopen op de Duitsers en wat we van elkaar kunnen leren

En dan sterft het stadscentrum?

In Utrecht zijn er meer manieren om de binnenstad te bereiken dan met de auto of de fiets: 21 procent maakt gebruik van het openbaar vervoer en 17 procent loopt. De binnenstad verkeert dus niet in levensgevaar: horecagelegenheden zijn druk bezocht en er zijn talloze winkels. Het werkloosheidspercentage lag onlangs tussen 6,4 en 8,3 procent; in Oldenburg is dat 9 procent, ondanks dat het autoverkeer de rand van het stadscentrum bereikt.

Dat de “fietsstad” Oldenburg de potentie heeft om die titel te dragen, blijkt uit de bovengenoemde statistieken uit het jaar 2009: Volgens deze gegevens waren er 2,8 fietsen per huishouden voor 3,1 personen. In Utrecht vertegenwoordigen de huidige cijfers slechts 9 fietsen per 10 inwoners. Nu hoeven deze fietsen alleen nog maar naar de straat of het fietspad gebracht te worden.