Eén persoon legt 12 struikelblokken in Utrecht | Nieuws030

Door Jim Terlingen – Aanstaande vrijdag 28 juni plaatst iemand 12 struikelblokken in onze stad. Haar naam is Joke van Beetem, een beeldhouwer, woonachtig in Odijk en geboren in 1966.

Joke, hoe ben je op het idee gekomen?

Op zaterdag 17 augustus 2013 plaatste ik langs de Oudegracht samen met mijn moeder Fem van Beetem-de Maaker een brief die ik zelf uitkerfde tot het eeuwige gedicht voor de toekomst, ‘De Letters van Utrecht’.

Deze letter H was voor Fanny Hakkert (1862-1939), de joodse grootmoeder van haar man, mijn vader. Fanny was getrouwd met Isak van der Hoek (1864-1939), een joodse slager met een bedrijf aan de Mariaplaats 44. Zelf hebben zij geen jodenvervolging meegemaakt, maar hun nakomelingen wel.

Op het moment dat de brief werd gepubliceerd, hadden mijn moeder en ik het over het plaatsen van stolpersteine ​​voor familieleden die in de vernietigingskampen waren vermoord. Nadat mijn moeder datzelfde jaar overleed, heeft dat plan elf jaar moeten wachten voordat het werd uitgevoerd. Maar nu is de tijd gekomen.

Ik heb wat onderzoek gedaan naar je familie. Fanny en Isak kregen elf kinderen. Natuurlijk heeft iedereen enorm geleden onder de Shoah. Nu leggen ze stenen voor vijf van hen en zeven van hun kinderen in Utrecht. Maar deze twaalf zijn niet allemaal tijdens de oorlog door de nazi’s vermoord. Hoe zit het daarmee?

Niet iedereen kent de definitie van stolpersteine. Deze kunnen geplaatst worden voor iedereen die vervolgd en/of vermoord is door de nazi’s.

Sterker nog, ik plaats tien stenen voor de vermoorde familieleden van Utrecht. Maar de definitie maakt het mogelijk dat ik ook een steen kan leggen voor mijn grootmoeder Röschen en ook voor haar zoon, mijn vader. Ze vallen onder de bredere noemer ‘voortzetting’.

Mijn grootmoeder Röschen woonde in de Koekoekstraat 29bis. In 1942 kreeg hij een oproep om zich te melden voor een transport naar Westerbork en de dag ervoor maakte hij een einde aan zijn leven.

Toen mijn vader Jean Louis Charles van Beetem, die deels in Utrecht woonde, dit bericht over zijn moeder hoorde, ging hij meteen naar haar huis, maar trof het verzegeld aan. Hij kon dus niet binnenkomen.

Mijn vader was in de begindagen van de oorlog als soldaat actief in Grebbeberg. Hij belandde in het verzet in Den Haag, waar hij onderdak bood aan een Joods meisje, maar dit werd werkelijkheid. Hij werd opgesloten in de gevangenis van het Oranjehotel in Scheveningen, ter dood veroordeeld, maar drie maanden later vrijgelaten. Waarna hij via de Biesbosch naar het zuiden vluchtte en zich bij het geallieerde Engelse leger voegde.

Ik neem aan dat je vrijdag verhalen gaat vertellen over de andere tien. Hoe ziet de dag eruit?

In de middag plaats ik de stenen op vier adressen in Utrecht. Om 15.00 uur leg ik vier stenen op Staalstraat 40. Rond 15.40 uur liggen er nog vijf stenen op Wittevrouwensingel 96 D. Daar vindt een uitgebreidere ceremonie plaats. Daarna gingen we naar Weerdsingel Oostzijde 81 bis (één steen) en Koekstraat 29 bis (twee stenen).

Iedereen is altijd welkom, maar het is goed om te weten dat er een langere ceremonie is aan de Wittevrouwensingel.

Was de organisatie veel werk?

Ik ben er al een tijdje mee bezig. Maar in Urecht is er een stichting met vrijwilligers die helpt en ook de gemeente doet goed werk. De wegenbouwers hebben al lege stenen gelegd, die ik de 28e zal vervangen door echte.

Hoe reageren mensen die in de vier richtingen leven?

Ze werken allemaal heel goed samen. Het bijzondere aan de Wittevrouwensingel is dat de Vereniging van Eigenaren achter een raam, op ooghoogte langs de gang, een gelamineerd bord gaat ophangen om mensen te informeren over de stenen. Erg leuk.

Maar wist je dat mensen in Amsterdam geen bezwaar kunnen maken tegen het leggen van stenen en dat je in Utrecht toestemming moet vragen aan de bewoners? Hiervoor bestaat geen landelijke standaard. Wat mij betreft kan dat gebeuren. En ook over de plek waar je ze neerzet. In Amsterdam staan ​​ze altijd precies tussen het huis en de stoep. In Utrecht varieert dit enorm.

Stenen bestellen kost geld.

Het plaatsen van de stenen is iets wat ik moet doen. Ik denk dat het passend is dat ik mijn familieleden een uitgestelde begrafenis gun.