“Gefeliciteerd met je boete”, roepen honderden studenten in Utrecht

“Gefeliciteerd met je boete”, roepen een paar honderd studenten en academici. Zaterdagmiddag protesteerden zij op het Jaarbeursplein in Utrecht tegen de boete voor laattijdige studenten die het nieuwe kabinet wil opleggen. Dit nieuwe kabinet is er niet voor de studenten, en zeker niet voor studenten zonder welvarende ouders, zei de spreker op het podium van de Landelijke Studentenvakbond.

Studenten moeten vanaf studiejaar 2025-2026 per jaar vertraging vanaf een jaar van de nominale studieperiode 3.000 euro betalen. Dat staat tenminste in het regeerakkoord. Het valt nog te bezien hoe de boete precies wordt berekend en of er uitzonderingen worden gemaakt. De maatregel zal naar verwachting €224 miljoen per jaar opleveren voor de overheid. De boete is ‘verdedigbaar’, zei toekomstige minister van Onderwijs Eppo Bruins tijdens zijn hoorzitting deze week. Maar universiteiten zijn bezorgd over het onderwijsbeleid van de nieuwe regering en moedigden ook medewerkers en studenten aan om het protest van zaterdag bij te wonen.

Niet iedereen heeft rijke ouders. Sterker nog, de meeste mensen hebben dat niet.

Een jaar geleden kondigde demissionair minister van Onderwijs Robert Dijkgraaf aan dat hij de Bindende Studieraad (BSA) zou versoepelen om de druk op veel studenten te verlichten. Een boete voor een laattijdige leerling zou die druk vergroten, zeggen critici.

Naast de boete wil het nieuwe kabinet ook het onderzoek met 215 miljoen euro per jaar bezuinigen. Als gevolg hiervan lopen 1.200 jonge onderzoekers het risico hun baan te verliezen. Vooraanstaande onderzoekers spraken in de NRC over een ‘breuk van vertrouwen in de wetenschap’ en waarschuwden voor negatieve gevolgen voor het inkomensgenererend vermogen van Nederland.

‘Er is geen administratieve positie aan de zijkant’

Joshua Choi (19 jaar oud) “Ik begrijp echt niet waarom ze die boete invoeren.” Je hebt gehoord dat je mensen moet stimuleren om eerder te gaan werken. “Maar ik vind dat je als student de tijd moet kunnen nemen, zodat je naast leren ook andere dingen kunt doen en ontwikkelen.” Over de plannen van de regering heeft hij weinig gehoord. “Ik ben resoluut tegen de verhoging van de BTW op kunst en cultuur.” Hij kwam alleen naar het protest, gewapend met een analoge camera die eerst van zijn grootvader was, daarna van zijn vader, en die nu om zijn nek hangt.

Joshua gaat in september Industrieel Ontwerpen studeren in Delft. Daar was hij begin dit jaar, vlak na het afronden van de middelbare school, al begonnen met de studie elektrotechniek. “Ik ben aan het plannen, nou ja, ik wil verhuizen naar een kamer. Maar ik heb gehoord dat het niet gemakkelijk is. Ik heb al vrienden in Delft en ben lid van een tafelsportvereniging. “Dat zal helpen.” Sterker nog, hij was van plan daar een bestuursjaar te gaan doen, maar of dat gaat lukken met de laatstudentenboete weet hij niet. “3.000 euro is veel geld.” Joshua heeft geluk, denkt hij, zijn vader “verdient een redelijk bedrag” en betaalt zijn collegegeld. “Maar ik ben hier vooral vanwege de andere studenten die niet zoveel geluk hebben.”

‘Ik zou al lang geleden gestopt zijn’

Kim Verstappen (24, links op foto) En Eileen Bosch (25) Ik heb twee uur gereisd om hier te zijn. Kim komt uit Sint-Oedenrode: “een Brabants stadje, je kent het vast niet.” Hij studeert Communicatie en Multimedia Design aan Avans Hogeschool in Den Bosch. Door ‘persoonlijke omstandigheden’ is het flink uitgesteld, ‘nu heb ik het gevoel dat ze mij daarvoor straffen.’ Ik had het nog niet berekend, maar als ik deze cursus had afgerond met een ‘langstudeerboete’, had ik een boete gekregen van 12.000 euro. “Dan was ik heel snel gestopt met studeren.”

Daarvoor studeerde hij drie jaar journalistiek in Tilburg, waar hij Eileen ontmoette. Hij studeert niet meer, maar werkt in een bibliotheek. Hij geeft om de studenten die daar komen. “Zijn geestelijke gezondheid is heel slecht, dat is onderzocht. En dan doe je dit ook met hen. Ook ontvangen wij 21 procent BTW op boeken. Het lijkt erop dat ze de jonge generatie dom willen houden. Ze mogen niet studeren, ze mogen niet lezen, ze mogen de krant niet lezen, alles wordt te duur. Wat wil je hiermee bereiken?” Te duur, dat is het studentenleven voor Kim. Er wordt van je verwacht dat je vijf volle dagen studeert en daarna in het weekend werkt. “Niet iedereen heeft rijke ouders. Sterker nog, de meeste mensen hebben dat niet.”

‘Goed is niet goed’

Amberkleurig (25) Van dit kabinet verwacht hij ‘echt niets’. De laatstudentenboete is ‘niet terecht’ en treft ‘mantelzorgers, mensen met een beperking of mensen die simpelweg van gedachten veranderen en iets anders gaan doen’. Ook Amber is van gedachten veranderd en rondt na twee jaar pedagogische wetenschappen nu het tweede jaar van haar studie geneeskunde aan de Universiteit Utrecht af. Geneeskunde is een lange studie, die zes jaar duurt, en het komt ook vaak voor dat studenten er langer over doen, zegt hij. “Soms moet je wachten op een plek om stage te lopen en omdat het zo’n zware studie is, moeten mensen soms echt even pauze nemen. Na een jaar zoeken heeft Amber in Zeist een huis gevonden ‘met meer huisgenoten dan ik zou willen’, maar het is daar leuk. En beter dan elke dag komen en gaan vanuit Rotterdam. Financieel is het nu “een raadsel. Binnenkort wordt de beurs weer verlaagd. En tot voor kort werkte ik parallel aan mijn studie, maar dat kon niet meer. Nu leen ik volledig.”

De druk om te presteren in de geneeskunde is hoog, merkt Amber, en daarom besluiten steeds meer medestudenten niet te werken. Maar het zal moeilijker worden om het rustig aan te doen, “en dat terwijl het burn-outpercentage onder jonge artsen al erg hoog is.” De redactie kent de achternaam van Amber, maar “Ik wil die niet in de krant. Ik verwacht met dit nieuwe kabinet in de nabije toekomst meer repressie. “Ik wil trots zijn op dit protest, maar ik weet niet hoe veilig het in de toekomst zal zijn.”

Delen





E-mail de redacteur