Hof: Nederland moet stoppen met het leveren van F-35-onderdelen aan Israël

Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum menen dat Nederland medeverantwoordelijk is voor ‘schendingen van het oorlogsrecht en de collectieve bestraffing van de burgerbevolking van Gaza’.

De organisaties eisten daarom dat de export van onderdelen zou worden verboden, omdat de Israëlische F-35’s zouden bijdragen aan ernstige en grootschalige schendingen van het oorlogsrecht in Gaza. De claim werd eerder door de rechtbank afgewezen, maar is nu in hoger beroep aanvaard, tot grote vreugde van rechtbankactivisten.

“Dit is een absoluut verrassende uitspraak”, zegt journalist Rik Konijnenbelt. “Dit is in tegenspraak met de eerdere uitspraak van de rechters, die de zaak in december behandelden. Nu hebben de partijen die in beroep zijn gegaan op alle punten gewonnen.”

De organisaties die de oproep presenteerden zijn volgens onze journalist “erg blij”. “Ze realiseren zich dat deze uitspraak de strijd ter plaatse in Gaza niet onmiddellijk zal veranderen, maar ze hopen dat het een eerste stap zal zijn en dat andere landen hun voorbeeld zullen volgen.”

De Staat zal tegen de uitspraak van de rechtbank cassatieberoep instellen. Dat maakte demissionair minister Geoffrey van Leeuwen (Buitenlandse Handel) bekend. De regering beschouwt de export van F-35-onderdelen niet als illegaal, maar luistert intussen wel naar de uitspraak van de rechtbank.

Gevolgen voor de burgerbevolking

De rechters schrijven in het vonnis dat Israël bij het uitvoeren van zijn aanvallen weinig rekening houdt met de gevolgen voor de burgerbevolking. “De rechtbank is van oordeel dat er een duidelijk risico bestaat dat er in de Gazastrook ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht zullen plaatsvinden door Israëlische F-35 straaljagers.”

De Israëlische aanvallen veroorzaakten “een onevenredig groot aantal burgerslachtoffers”, oordeelde de rechtbank. “Waaronder duizenden kinderen.”

Daarom moet Nederland volgens diverse internationale standaarden de export van militair materieel verbieden als “er een duidelijk risico bestaat op ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht.”

“De rechtbank heeft nog niet geoordeeld dat er sprake is van overtreding van het oorlogsrecht, maar er is wel een risico”, zegt Konijnenbelt.

onderdelen van gevechtsvliegtuigen

Het gaat om Amerikaanse onderdelen voor het straaljager die zijn opgeslagen in een logistiek centrum op vliegbasis Woensdrecht. Om welke partijen het precies gaat, is niet bekend. “Het kunnen raketgeleidingssystemen zijn, maar ook als het ware de pilotenstoel”, zegt Konijnenbelt.

De reserveonderdelen gaan naar alle Europese landen die de F-35 gebruiken en ook naar Israël.