De gemeente en het GVB willen het geld dat Joden verdienen met deportaties teruggeven

Aanleiding voor de plannen is het boek ‘Verdwijnende Stad’, over de tram die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt voor deportaties. De makers van het boek, waar ook een film van werd gemaakt, onthulden eerder deze maand dat het GVB een cruciale rol speelde bij de deportatie van tienduizenden joden in Amsterdam.

Opbrengst

In een persbericht laten het gemeentebestuur en het GVB weten afstand te willen doen van het geld dat hiermee wordt verdiend. Dit komt neer op 61.000 duizend euro, maar de gemeente heeft dit afgerond naar 100.000 euro. Volgens burgemeester Femke Halsema is het bedrag niet bedoeld als compensatie, maar eerder als teruggave van ‘geld dat de gemeente nooit had mogen ontvangen’.

Een ander onderdeel van de plannen is het plaatsen van gedenktekens bij de tramhaltes Beethovenstraat, Victorieplein en Plantage Middenlaan. Deze laatste halte heet momenteel nog ‘Artis’, maar de naam zal waarschijnlijk veranderen in Artis/Nationaal Holocaust Museum. Het GVB is hierover in ieder geval positief.

Het GVB gaat in de eigen reisapp extra uitleg geven over de rol van stops bij de jodenvervolging. Ook zegt de gemeente te overwegen een monument te plaatsen bij het Amsterdamse Muiderpoortstation.

Andere onderzoeken

Op verzoek van de burgemeester werkt het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) sinds 2020 aan een breder onderzoek naar de deportatie van joden uit Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naast het GVB worden ook andere gemeentelijke diensten onder de loep genomen.

Dat onderzoek zal naar verwachting begin volgend jaar afgerond zijn. De gemeente heeft laten weten te gaan bekijken of het geld opnieuw moet worden teruggegeven.