Seksueel geweld in oorlogen: internationale conferentie in Den Haag | Ministeries

Blogpost | 27-03-2024 | Ministerie van Buitenlandse Zaken

Internationale conferentie tegen seksueel geweld in conflicten

Het is de eerste keer dat aanklagers uit bijna dertig landen bij elkaar komen om ervaringen uit te wisselen over de vervolging van plegers van seksueel geweld in conflicten. Nederland hecht groot belang aan gerechtelijk optreden en levert daarom een ​​sterke bijdrage aan de Haagse Conferentie. Nederland organiseert het in samenwerking met het bureau van de speciale vertegenwoordiger van de Verenigde Naties voor seksueel geweld in conflicten, Pramila Patten.

Mirjam Blom en Jolanda de Boer zullen deelnemen als Nederlandse aanklagers. Blom is een senior aanklager voor internationale misdaden; De Boer is een senior officier van justitie met ruime ervaring op het gebied van mensenhandel en georganiseerde (immigratie)criminaliteit.

Belangrijkste uitdagingen bij de vervolging van seksueel geweld

De meeste landen in de wereld zijn het eens over juridische principes voor de vervolging van seksueel geweld. Maar in de praktijk is het lastig. “Seksueel misbruik in conflict brengt langdurig en ingewikkeld onderzoek met zich mee”, zegt Blom. “Het is moeilijk om voldoende bewijsmateriaal te verzamelen.”

Vooral in conflictgebieden is het niet eenvoudig vast te stellen waar getuigen zich bevinden en hoe zij gehoord kunnen worden. Blom: “Het lukt niet altijd om daar met een juridisch team te komen.” Niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) zijn vaak actief en verzamelen getuigenissen uit de eerste hand. Maar het gebruik van informatie van NGO’s heeft enkele nadelen. Beide advocaten willen deze samenwerking graag vergemakkelijken.

Er is meer internationale samenwerking nodig

Volgens advocaten is samenwerken in ieder geval de belangrijkste sleutel tot het behalen van betere resultaten. Volgens hem is er in dit opzicht ook een belangrijke rol weggelegd voor het Internationaal Strafhof. “Het zou goed zijn als het ICC vaker zou kunnen meedoen aan zaken uit landen die lid zijn van het Internationaal Strafhof”, zegt De Boer. “Dat is ook een grote wens van ICC-hoofdaanklager Karim Khan.”

Nederland heeft samen met andere landen en internationale organisaties al veel ervaring opgedaan met de vervolging van seksueel geweld. Een voorbeeld is een onderzoeksteam dat misdaden tegen de Jezidi-bevolking onderzoekt, gepleegd door mensen die naar Syrië en Irak zijn gegaan om zich onder het gezag van Islamitische Staat te vestigen. Nederland werkt samen met België, Frankrijk en Zweden. Het team wordt ondersteund door Eurojust, een EU-agentschap dat de samenwerking tussen justitiële autoriteiten bevordert in de strijd tegen ernstige grensoverschrijdende criminaliteit.

Deze samenwerking heeft in alle deelnemende landen al geleid tot de eerste gevallen. In november 2022 arresteerde Nederland een vrouw die een Jezidi-vrouw misbruikte tijdens haar verblijf in Syrië.

Een ander voorbeeld van succesvolle samenwerking is de strijd tegen ernstige geweldsmisdrijven tegen migranten en vluchtelingen in Libië. Nederland werkt samen met Italië, Groot-Brittannië, Spanje en het Internationaal Strafhof.

“Seksueel geweld is binnen dit samenwerkingsverband een belangrijk onderzoeksgebied”, zegt De Boer. “We delen genereus informatie om problemen aan te pakken.” Italië en Nederland vervolgen nu meerdere verdachten.

De Boer merkt op dat het nuttig zou zijn als er standaardmaatregelen zouden worden genomen om dit soort samenwerkingen te faciliteren. “Nu moeten we de samenwerking steeds opnieuw organiseren. “Dat kan efficiënter.”