Thuis in Lombok – Oud Utrecht

Tarawally voelt zich thuis op Lombok vanwege de mix van nationaliteiten in de buurt, vertelt hij in een café aan het Haroekoeplein. ‘Er komen hier allerlei nationaliteiten, religies en culturele tradities voor en dat zorgt ervoor dat ik niet als een exotische zwarte man wordt gezien. Ik woonde in Leidsche Rijn en toen was het nog heel wit en stond ik daar de hele tijd. Mensen keken mij nieuwsgierig aan. Toen ik naar Lombok verhuisde, veranderde dat. De mensen hier lijken op mij, er is een mix van alle nationaliteiten. Hoe diverser, hoe meer ik mij thuis voel.’

Waarom ben je op Lombok komen wonen?
‘Dat is eigenlijk toeval, een mooi toeval. Hij had een veel mooier huis met tuin in Leidsche Rijn. Ik woon hier een stuk kleiner, maar toch vind ik het hier prettiger wonen. Vanwege de scheiding ben ik verhuisd. Maar ik wilde niet te ver van mijn kinderen wonen, ik moest er met de fiets kunnen komen.’

Tarawally voelt zich ook thuis in het café aan het Haroekoeplein in Lombok. ‘Ik kom hier elke dag. Als ik geen lezing of trein hoef te geven, ben ik hier aan het werk. Ik voel mij hier ook thuis, mensen kennen mij hier. Hier op Lombok ken ik veel mensen, ik herken veel gezichten. Als ik bijvoorbeeld naar Amsterdam ga, ook een heel gemengde stad, voel ik me een toerist.’

Maar Tarawally voelt zich meer thuis in haar eigen huis. ‘Mijn huis is mijn ambassade. Daar vind je alles wat met mijn cultuur te maken heeft, maskers, al het meubilair. Daar kook ik Afrikaans. Daar kan ik helemaal mezelf zijn. Zodra ik het huis verlaat, moet ik met andere mensen omgaan.’

Oorlog
Tarawally vluchtte 28 jaar geleden uit Sierra Leone vanwege de oorlog. ‘Ik ben niet langer in gevaar. Er is geen oorlog meer en ik kan mijn familie bezoeken.’ Tarawally studeerde filosofie in Amsterdam. Tijdens zijn opleiding filosofie schreef hij een essay over Ubuntu getiteld ‘Between Us and I’ en publiceerde dit in het boek Thinking Through; een liber amicorum voor wijlen intercultureel filosoof Heinz Kimmerle. ‘In tegenstelling tot het individualisme van de westerse wereld benadrukt de Ubuntu-filosofie het collectieve. Maar er is een individu voor nodig om het collectief te versterken. Het individu moet naar school gaan, studeren en zich ontwikkelen om succesvol te zijn. Maar het individu moet ook iets doen voor het collectief. Daarin moet je de balans vinden.”

Geschiedenis is erg belangrijk voor Tarawally, zegt hij. ‘Een Afrikaans gezegde luidt: als je niet weet waar je heen gaat, zorg dan dat je weet waar je vandaan komt.’ Je moet van het verleden leren voordat je iets voor de toekomst kunt doen.’

Sierra Leone, waar Tarawally vandaan komt, is van oorsprong een Portugese kolonie, vertelt hij. ‘Sierra Leone is afgeleid van Serra Leao, wat in het Portugees Leeuwenberg betekent. Later kwam de kolonie in handen van de Engelsen. En de Nederlanders zijn er ook geweest. Op een eiland voor de kust van Sierra Leone zijn nog steeds graven van Nederlandse zeelieden te vinden.’ De geschiedenis van Sierra Leone is een geschiedenis van vele burgeroorlogen en rampen, zegt Tarawally. “Dat heeft de bevolking van Sierra Leone tot een veerkrachtig volk gemaakt. “Ze hebben veel ellende meegemaakt en zijn doorgegaan.”

Tarawally weet niet veel van de Nederlandse geschiedenis. ‘In een van mijn eerste columns in Trouw, zo’n vijf jaar geleden, schreef ik hoe ik in het vliegtuig naast een blanke man zat en hoe hij mij de hele tijd wegduwde door heel wijd te zitten. Hij gedroeg zich als Willem van Oranje, schreef ik. Lezers in Noord-Nederland waren hier niet blij mee, terwijl lezers in Zuid-Nederland zich er wel mee identificeerden. Ik was me toen helemaal niet bewust van de gevoeligheden tussen het protestantse noorden en het katholieke zuiden.’

In zijn column van februari spreekt Tarawally ook over het Mandingo-volk waartoe hij behoort. ‘Vóór de kolonisatie heerste het Mandingo-volk over West-Afrika en de koning van het Mandingo-volk was een van de rijkste mannen ter wereld. Mijn achternaam heeft er ook iets mee te maken. Tara betekent: ga Wally zoeken. Toen de koning van het Mandingo-volk werd aangevallen, zei hij dat hij op zoek moest gaan naar de commandant die al met pensioen was. Hij was een voorouder van mij. En dat zorgde ervoor dat de vijand verslagen werd. Tarawally was dus de adviseur van de koning. Lachen. ‘Eigenlijk zou ik hier de adviseur van de koning moeten zijn.’

Tarawally heeft vier boeken geschreven. Twee romans, The Blue-Eyed God en The Lost Hand, en twee non-fictieboeken, Trapped in Black and White Thought en The Tamed Man. ‘Ik werk nu aan een boek over de Ubuntu-filosofie in relatie tot de actualiteit. Ik wil me niet langer verschuilen achter fictie, maar liever de waarheid vertellen over wat er in de samenleving gebeurt. De rechtse beweging van de samenleving, het individualisme en het belang van de gemeenschap om dit tegen te gaan. Om ons weer dichter bij elkaar te brengen. Ik hoop dat het eind volgend jaar uitkomt.’