De roterende kubus toont de Tweede Wereldoorlog van alle kanten.

Door Shirley Brandeis

“Verzet geeft hoop. Laten we hopen op een goed resultaat.” Dit zijn twee regels uit een gedicht van de 12-jarige Redouan van de Louis Bouwmeesterschool. Het gedicht staat, samen met enkele bijdragen van zijn medestudenten, aan één kant van de kubus. Blijkbaar andersom. “Het is een roterende kubus”, zegt initiatiefnemer Pim Ligtvoet. De historicus heeft jarenlang onderzoek gedaan naar wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde, vooral in de toen dunbevolkte landbouwgronden waar Nieuw-West nu ligt. Ook ‘Inclusief herdenken’ is een van de speerpunten. “We moeten niet alleen de Nederlandse verzetsstrijders eren. Er zijn veel mensen van buiten ons land die hebben gevochten. Hier en elders. “Het was een wereldoorlog.”

Marokkaanse afkomst

Als voorbeeld noemt Ligtvoet Coosje Ayal (1926-2015), wier portret werd gevonden in het Moluks Historisch Museum. “Ik wilde het heel graag in de emmer hebben. De Ayal van de Molukken maakten deel uit van het Indo-Molukse verzet en vochten tegen de Japanse bezetter in de oerwouden van Nieuw-Guinea. Sinds 1964 woonde hij in Nederland.” De Tweede Wereldoorlog wordt benadrukt in de kubus van verschillende landen. Op de foto’s zijn onder meer de in Suriname geboren Anton de Kom te zien die hier in het verzet zat, het bombardement op Rotterdam, het gedeporteerde Sinti-meisje Settela Steinbach uit Limburg, de onafhankelijkheidsverklaring van voormalig Nederlands-Indië en het Marokkaanse soldaat. De Achir ben Bouali, die dood werd aangetroffen nabij Zandvoort. Wat betreft deze laatste optie: “In Nieuw-West wonen veel mensen van Marokkaanse afkomst. “Zo kunnen we het land van zijn roots betrekken bij de herdenking.”

Tekenwedstrijd

Ook hoopt de historicus jongere generaties te leren over de Tweede Wereldoorlog en de strijd tegen racisme, antisemitisme en voor de mensenrechten door middel van de roterende kubus, een speels object met een serieus thema. Hiervoor werd contact opgenomen met de nabijgelegen Louis Bouwmeesterschool. “De school adopteert het oorlogsmonument op het plein en herdenkt daar ieder jaar, vóór de meivakantie, samen met de leerlingen de oorlog. Voor de kubus organiseerden ze in alle klassen een teken- en schrijfwedstrijd met als thema’s oorlog, vrede en jezelf zijn. De jury, waar hij ook deel van uitmaakte, selecteerde de negen mooiste tekeningen en teksten, waaronder die van Redouan. “Ze zijn allemaal aan één kant van de kubus te zien.”

Voorouders van velen

De commissie Slotervaart is alweer bezig met het voorbereiden van een nieuw intercultureel programma voor aanstaande 4 mei. Ligtvoet: “Wij zorgen er al jaren voor dat iedereen zich welkom voelt en zich ergens in herkent. De jongeren van meidengroep Slotervaart van Combiwel lezen teksten voor, schrijver en buurman Abdelkader Benali houdt dit jaar een toespraak.” Met de kubus hoopt hij op andere dagen dan 4 en 5 mei de aandacht bij dit verhaal, waarbij de voorouders van velen betrokken waren, vast te houden. “Het is een bijzonder informatieobject naast het oorlogsmonument. Mensen en momenten uit verschillende delen van de wereld presenteren die we niet mogen vergeten. En dat herdenken we samen.”

Wie meer wil weten over wat er allemaal in de kubus te zien is, kan via de QR-code die op de kubus staat, terecht op de bijbehorende website www.bevrijdingintercultureel.nl. De kubus is tot stand gekomen met een bijdrage uit het wijkbudget van stadsdeel Nieuw-West. De foto’s zijn onder meer afkomstig van het NIOD, het Verzetsmuseum, het Moluks Historisch Museum, het ANP, het Wereldculturen Museum en het Stadsarchief Breda. Kunstwacht Delft organiseerde de bouw van de kubus. Het ontwerp en de inhoud zijn gemaakt door Pim Ligtvoet van de Slotervaartcommissie van 4 en 5 mei in samenwerking met Fred Martin van Stichting de Driehoek.