De ene pyrotechnische bom na de andere doet de stad schudden

“We zien dat incidenten steeds ernstiger worden onder een kleine groep daders. Maar over het geheel genomen neemt de jeugdcriminaliteit af”, zegt Jasper van der Kemp, criminoloog aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. “De explosies zijn heel zichtbaar en hebben een grote impact op een wijk. “Hierdoor ontstaat de indruk dat het geweld steeds erger wordt, terwijl het in werkelijkheid niet zo ernstig is.” Hij maakt de vergelijking met incidenten met vuurwapens. “Er zijn meer gewonden of zelfs doden.”

Collega-criminoloog Katharina Krüsselmann (Universiteit Leiden) deed veel onderzoek naar wapengeweld en kwam tot dezelfde conclusie. Terwijl overal in Nederland explosieven opduiken, ziet zij een duidelijke afname van het aantal schietpartijen. Ze waarschuwt voor hysterie. “De explosies genereren veel media-aandacht. Dit betekent niet dat het geweld noodzakelijkerwijs extremer is geworden. We zien vooral een verandering in de middelen van geweld.”

‘Imitatiegedrag’

De redenen voor de explosies zijn een kwestie van speculatie, hoewel de politie achterdochtig is. “Veel explosies in de gemeente Den Haag kunnen verband houden met het criminele circuit”, schreef burgemeester Jan van Zanen vorige week aan de gemeenteraad. ‘Er is bijvoorbeeld niet op tijd betaald, of er is een partij medicijnen kwijtgeraakt of gestolen. Er kunnen ook conflicten ontstaan ​​tussen distributeurs.’

Een portiek aan de Medemblikstraat was het doelwit van meerdere explosies. (Regio15)

Maar dit zijn niet alleen ernstige misdaden waarbij pyrotechnische bommen worden gebruikt. De burgemeester vertelt over buurtgeschillen, huurdersconflicten, gevallen van stalking en zakelijke conflicten waarbij mensen worden geïntimideerd door explosies. ‘Imitatiegedrag’, noemt hij het. De aanvallers, vaak jong, imiteren zware criminelen.

“Het planten van explosieven is een relatief eenvoudig misdrijf”, legt Van der Kemp uit. “Daar hoef je niet veel voor te kunnen doen. En hoe jonger de daders zijn, hoe goedkoper het voor hen is om ze in te huren.” Krüsselmann sluit zich bij hem aan en maakt opnieuw de vergelijking met wapengeweld. “Vuurwerk afsteken is een stuk minder eng dan iemand neerschieten. Bovendien moet u over bepaalde connecties beschikken om aan een vuurwapen te komen. In die zin is zwaar vuurwerk makkelijker te verkrijgen.”

Camera bewaking

De vraag is hoe de explosiegolf het beste kan worden bestreden. Volgens Krüsselmann is één weg vooruit de strijd tegen de illegale vuurwerkhandel. “Maar in werkelijkheid moet je het probleem bij de wortel aanpakken en tot de kern van het conflict doordringen. Dat is erg lastig, omdat het vaak om goed gestructureerde criminele organisaties gaat. Opgepakte jongeren hebben vaak geen idee voor wie ze de missie uitvoeren.” Volgens Van der Kemp zou samenwerking met andere gemeenten kunnen helpen. “De daders komen niet noodzakelijkerwijs uit de stad zelf, maar maken deel uit van een breder netwerk. Door informatie met elkaar uit te wisselen, kunnen die netwerken in kaart worden gebracht.”

Schade aan een woning aan de Jacob Schorerlaan na een explosie. (Regio15)

De burgemeester is bevoegd om getroffen bedrijfspanden en woningen tijdelijk te sluiten. De gemeente engageert zich ook om het toezicht met camera’s te versterken. Volgens gepubliceerde besluiten hangen er momenteel op zes locaties in Den Haag camera’s vanwege aanhoudende explosies. Deze maatregel kent een limiet: de gemeente beschikt slechts over 23 camera’s. Zo is de camera die twee weken geleden aan de Medemblikstraat hing al verwijderd. Buurtbewoner Kool wijst naar een straatlantaarn op de hoek van de straat. “Daar hing het. Maar ze hadden de daders al gepakt, dus die camera hadden ze niet meer nodig.”