Eindelijk Zuidoost, niet IJburg: dit zijn de genomineerden voor de Amsterdamse Architectuurprijs

liander

Imposante balken omlijsten het trappenhuis en de entree van regiokantoor Liander. De architect is het Groningse atelier De Zwarte Hond. Het industrieel ogende gebouw in Westpoort bestaat uit een kantoor, een opleidingscentrum, een buitenruimte met transformatorhuisjes (trainingsapparatuur), een garage en een groot magazijn. De gevel is bekleed met cortenstaal en in de baksteen kunnen planten klimmen en vogels nestelen. Dan zijn er ook daktuinen met wilde planten. Een niet te missen icoon in het havengebied.

Egolitoren/Nieuw Echtenstein

De oude honingraatwoningen van de Bijlmer worden in hoog tempo getransformeerd, waardoor ook de wijk verandert. In plaats van Echtenstein ontwierpen de architecten Levs de Egolitoren met tachtig sociale woningen. De naam komt uit het Zoeloe en betekent stad van goud: dat is toch wel even wat anders dan het beton van de jaren zestig. De afgeronde hoeken en open galerijen eromheen maken het een elegant antwoord op de brute constructie uit het verleden.

De afgeronde hoeken en open galerijen van de Egoli-toren.Afbeelding Koosje Koolbergen

Zandkasteel

Max van Huut renoveerde persoonlijk de NMB bank en later de ING die hij eind jaren 80 aan het Bijlmerplein ontwierp. Nu is het een multifunctioneel complex met een internationale school, appartementen, de eerste bioscoop van de Bijlmer, een groot café en allerlei uitgaansgelegenheden. werk. Wat overblijft is de overweldigende, sensuele organische architectuur vastgelegd in lentekleuren. De rijkdom aan details, inclusief kunstwerken, is prominent aanwezig in het Zandkasteel.

Het voormalige ING-kantoor, Het Zandkasteel, is gerenoveerd door de oorspronkelijke architect Max van Huut.Afbeelding Mariet Dingemans

republiek

Republiek is eigenlijk een stadstaat, een enclave in Buiksloterham in Noord. Marc Koehler Architects ontwierp zes stoere, ruige gebouwen met namen als Fat Lady, Skinny Lad, Short Guy en The Joker. Met gerecyclede bakstenen verwijzen ze naar het industriële verleden van Noord. Skinny Lad is het hart, dun, gegoten in een groene betonstructuur. Het persoonlijke leven, de appartementen zijn aangepast aan de individuele wensen en hier gaat het werk hand in hand. De Joker is met zijn zaagtandvormige daken het meest industriële deel van het complex.

Skinny Lad is een slank gebouw, gebouwd op een groene betonconstructie.Afbeelding Koosje Koolbergen

Tripolis-park

We zullen nooit weten of Aldo van Eyck blij zou zijn geweest als zijn zeshoekige kantoortorens uit de jaren negentig werden opgeslokt door een barrière van witte ruis. Het MVRDV-bureau heeft een verklaring afgegeven met betrekking tot de ring A10. Uber en de advocaten van De Brauw Blackstone Westbroek hebben hier nu hun kantoor. Een monumentale trap leidt door het hart van het gebouw naar de kantoren erboven en de binnenstraat opent de begane grond. Dit huwelijk is essentieel.

Bureau MVRDV heeft een verklaring afgelegd aan Tripolis Park.Afbeelding Jacob van Vliet

Lariks

De 102 betaalbare woningen onder het ‘buddyconcept’ (bewoners delen voorzieningen en woonruimte) zijn een knipoog naar de Amsterdamse School, net als andere gebouwen in de Houthaven en andere ontwerpen van architectenbureau MH3. Op de begane grond bevinden zich galerijen, gangen, veranda’s en woningen en een gezamenlijke binnentuin vormt het hart van Lariks. De vier zijden van de straat hebben een eigen gevel. Beginners moeten hun huis delen met twee andere mensen, maar ieder heeft zijn eigen badkamer.

Het oorspronkelijke Lariks-complex heeft een gemeenschappelijke binnenplaats.Afbeelding Koosje Koolbergen

Kruis

Team V Architectuur ontwierp nabij de RAI een langgerekt complex met huurwoningen voor statushouders en starters op de vastgoedmarkt. In Crossover zijn er ook kantoren en restaurantdiensten. Er is veel aandacht besteed aan het metselwerk, maar ook aan de hofjes waar bewoners hun eigen tuin kunnen creëren. Verkeerslawaai wordt gedempt met speciale installaties aan de gevel.

Crossover beschikt over patio’s waar bewoners hun eigen tuin kunnen creëren.Afbeelding eva plevier

Amsterdam

Een strook grond voor het Amstelstation biedt nu ruimte aan Amst (architectuur+stedenbouw VenhoevenCS). Vroeger was het een tramcircuit en nu is het een complex met allerlei woningtypen: zeer ruime appartementen en studio’s, tiny houses en een megasupermarkt in de zócalo. Er is ook een markt. En ook hier delen de bewoners een paleisachtige binnenplaats (compleet met pergola) die toegankelijk is via geel geschilderde trappen.

In Amst delen bewoners een heus hofje.Afbeelding eva plevier

gevangenis stad

Op de plek van enkele gevangeniswachtershuizen in de Bijlmerbajes liet Studio Seven Architecten Amsterdam een elegante houten toren bouwen met getrapte ramen in de gevel. Het is de eerste nieuw gebouwde permanente broedplaats van Nederland, een plek voor kunstenaars en creatievelingen. Op de begane grond een publiek theatercafé en daarboven ateliers, ateliers, woningen en gemeenschappelijke ruimtes. Bajesdorp is de nasleep van de krakersgemeenschap die zich hier in 2013 vestigde. Het maakt deel uit van het Bajeskwartier, dat de groenste wijk van Amsterdam wil worden. Ook de tuinen rondom het blok zijn aan alle kanten toegankelijk voor publiek.

De tuinen rondom de houten toren zijn toegankelijk voor het publiek.Afbeelding Jacob van Vliet

De Gieter en De Slijper

Een centraal wooncomplex van het bureau Space Encounters. Naast de Bovenste Gieter staat de Onderste Grinder, de eerste voorzien van een ruwe steen in grijstinten en tegels bij de ingang. De Sharpener heeft een iets subtieler uiterlijk. Ze worden gescheiden door een schacht met lift en trap. De daktuinen zijn voor gemeenschappelijk gebruik. Terwijl De Slijper horizontaal is, past De Gieter met zijn verticale uitstraling bij het klassieke grachtenpand. Kenmerkend zijn de diepe nissen op de begane grond, waardoor het duo kan ontsnappen uit het dichtbevolkte en levendige Oostenburg.

De Slijper is horizontaal, de Gieter past met zijn verticale uitstraling bij het klassieke grachtenpand.Afbeelding Koosje Koolbergen

Bijzonderheden van dit jaar: wat valt op aan de genomineerden?

Jaarlijks meet de Amsterdamse Architectuurprijs (AAP, voorheen Gouden AAP) de thermometer van modieuze fenomenen in de architectuur en stedenbouw. Welk thema valt op, welk thema valt op? Wat is actueel en wat is niet meer actueel? In het verleden ging het onder meer om herontwikkeling en hergebruik, duurzaamheid en circulariteit en de toename van hout in de bouw.

Dit jaar draait het om indoor-outdoor. Onder de nominaties vallen enkele complexen op door hun gedeelde binnenruimte. Amst, Crossover, Lariks – het zijn allemaal voorbeelden van wooncomplexen rond een binnenplaats. Ook de complexen die niet genomineerd waren, hebben dit concept aangehouden.

Daarmee keren hedendaagse architecten en opdrachtgevers terug naar een thema dat Berlage in de jaren twintig in Amsterdam Zuid introduceerde: het gesloten bouwblok. Deze laatste werd lange tijd niet gebouwd: het was de beurt aan stripbebouwing (flats met galerijen) en twee-onder-een-kapwoningen. Dat het gesloten blok weer populair is, komt doordat er diverse voorzieningen en woningen in zitten. Het verschil is dat het toen een verzameling uiteenlopende gebouwen was, nu is het een groots gebaar, een signatuur met multifunctionaliteit als gemene deler. Winkels, kantoren, restaurants, parkeerplaatsen en appartementen in verschillende soorten en maten, allemaal samengebracht onder één dak.

Nog een bijzonderheid dit jaar: Amsterdam-Zuidoost is eindelijk vertegenwoordigd met twee complexen. De voorbeeldig gerenoveerde ING bank, nu Zandkasteel, aan het Bijlmerplein en de Egoli/Nieuw Echtenstein Toren.

Opvallend is verder dat een aantal prestigieuze projecten en wijken niet zijn geselecteerd. Het Noorden is met slechts één collectie vertegenwoordigd (omdat het een kleine stadstaat is) (Republiek), IJburg is helemaal niet aanwezig; In 2023 kwamen Jonas en de Warrens in de top tien terecht, en ook de Zuidas doet het niet goed: alleen Tripolis Park, waar Aldo van Eyck ontstond, is door een streng MVRDV-kantoor met de grond gelijk gemaakt. Overige afwezigen: de drukke woontorens van MVRDV aan de Haarlemmerweg (Salt Pepper Blend), de Q Residences aan Buitenveldert en Amsterdam Vertical (hangende tuinen) nabij Sloterdijk.

Ja, de huisvesting verkeert in een crisis; te duur, te weinig, maar dat is (nog) niet merkbaar in de nominaties. Kantoren ombouwen tot statische kantoren en deze afbouwen (een verdieping bouwen op een bestaand plat dak) zou in tijden van crisis een oplossing kunnen zijn, maar staat nog in de kinderschoenen. Misschien een probleem voor 2025?

De AAP, de Zuiderkerkprijs, is de belangrijkste architectuurprijs van Amsterdam, in het leven geroepen en georganiseerd door Arcam. Maar de AAP richt zich op een breder terrein dan alleen de woningbouw. Vorig jaar wonnen de fietsenstallingen bij het Centraal Station de prijs. Infrastructuur heeft dit jaar niet de onderste tien gehaald, tenzij je regiokantoor Liander meetelt. Dit is meteen een van de hoofdkandidaten voor de prijs omdat de architecten op een zeer creatieve manier hout hebben gebruikt en elk detail van het interieur hergebruik ademt, van de kluisjes tot de vloerbedekking. Daarna vergaten we de vleermuiskasten aan de gevel en de cortenstalen buitenmuur: eindelijk een echte industriële loods die aansluit bij de havens. De publieksjury zou wel eens verliefd kunnen worden op de charmante Bajesdorp-toren, met twintig units achter een houten gevel. De uitslag wordt op 25 april in De Duif bekend gemaakt.

Wie zit er in de jury?

De jury bestaat uit:

1. Sebastiaan van Dam – oprichter en CEO van Being
2. Saundra Williams: Culturele changemaker en gemeenschapsspecialist
3. Janna Bystrykh – architect en onderzoeker, directeur van het Master of Architecture-programma, Academie van Bouwkunst

De publieksjury bestaat uit:

1. Eva Pajkrt – hoogleraar verloskunde
2. Hans Mooren – fotograaf
3. Alessandro van Haag – masterstudent politieke wetenschappen

liander

Leave a Reply Cancel reply