Actieplan voor slapers geeft Pauluskerk moed: ‘Hoop op meer rust in onze kerk’

De gemeente Rotterdam gaat een speciale opvang openen voor daklozen en kansarmen. “Een stap in de goede richting”, zegt Martijn van Leerdam, pastoor en directeur van de Pauluskerk. “Maar er zijn enkele kanttekeningen.”

Het Rough Sleepers Action Plan is goed nieuws voor rechteloze daklozen. Vanaf 1 juni kunnen zij ook terecht in een opvangcentrum. Met het huidige daklozenbeleid kun je alleen onderdak krijgen als je over de juiste documenten beschikt. Er zijn nu 70 plaatsen beschikbaar. “Dit is behoorlijk groot”, zegt Van Leerdam optimistisch. “Ik vermoed dat er tussen de 200 en 250 mensen buiten slapen, dus een vrij groot aantal mag nu naar dat onderkomen.”

Daarom ziet Van Leerdam positieve vooruitgang: “Ze hebben de scheiding tussen rechthebbenden en niet-rechthebbenden overboord gegooid. Dat is een stap in de goede richting. Sommige daklozen kunnen niet bewijzen dat ze recht hebben op huisvesting, simpelweg omdat ze niet over de documenten beschikken. Probeer maar eens je administratie bij te houden als je met alleen een rugzak op straat leeft.”

Verzekeren
Volgens Van Leerdam kent het actieplan echter meerdere nadelen. “Het is vooral gericht op het vinden van werk of het terugkeren naar eigen land. Maar er is ook een groep daklozen die uit Rotterdam komt of geen baan meer heeft. Dit zijn mensen die onder de radar hebben geleefd en gewerkt. Ze hebben geen pensioen of ander inkomen. In werkelijkheid vertelt dit plan hen: ‘zoek het zelf maar uit.’”

Onlangs kwam hier een man binnen die op de werkvloer een deel van zijn vinger was kwijtgeraakt. Je bent je baan kwijtgeraakt, je bent je salaris kwijt, plotseling sta je op straat.

Zo komen er regelmatig mensen naar de Pauluskerk die plotseling arbeidsongeschikt raken. “Onlangs kwam hier een man binnen die op de werkvloer een deel van zijn vinger was kwijtgeraakt. Je bent je baan kwijtgeraakt, je bent je salaris kwijt, plotseling sta je op straat. Er zijn er nog veel meer: ​​mensen die veertig jaar lang fysieke arbeid hebben verricht, tegen een mager uurloon, en die nu worden ontslagen. Dat vind ik idioot. Het is onze publieke plicht om voor deze mensen te zorgen.”

Dat gebeurt nu, met een speciale opvang waar daklozen 24 uur per dag terecht kunnen. Hier worden ze, zoals beschreven in het actieplan, begeleid om ‘hun leven weer op de rails te krijgen’. Van Leerdam vreest dat dit proces zes tot acht weken gaat duren. “Sommige daklozen zijn ernstig verslaafd. Ze leven al maanden op straat. Deze kunnen binnen deze tijd niet worden gerepareerd. Ik vraag me af wat er met hen zal gebeuren als dat proces voorbij is. De kans is groot dat ze terugvallen in oude patronen.”

In oktober organiseerde de Pauluskerk het manifest voor het recht op rust. Vervolgens vestigden ze de aandacht op de daklozen in de stad met een tentenkamp voor het centraal station van Rotterdam. De tekst gaat verder onder de video.

verplichte detox
“Daarnaast geldt er in de opvang een vrij streng regime”, vervolgt Van Leerdam. Een strikte vereiste is bijvoorbeeld dat daklozen bereid zijn van hun potentiële verslaving af te komen. “Het is geen zorg op maat. De ontvangst is niet onvoorwaardelijk. Dat werkt voor sommigen prima, maar voor anderen niet. Zij zouden kunnen profiteren van wat meer vrijheid en tijd. “Je kunt er niet vanuit gaan dat één aanpak alle problemen oplost.”

Daklozen mogen niet gecriminaliseerd worden. Ze hebben zorg nodig.

Van Leerdam vindt het een beetje vervelend dat daklozen als overlastgevers worden afgeschilderd. “Dat vind ik geweldig. Daklozen mogen niet gecriminaliseerd worden. Ze hebben zorg nodig. Daklozen zijn niet gek. Maar als mensen ‘s nachts op straat moeten slapen, hoeft het geen verrassing te zijn dat ze in het openbaar urineren. “Ze hebben geen geld voor een openbaar toilet.”

Paulus Kerk
Ondertussen zet Pauluskerk het werk voort dat zij altijd heeft gedaan. “Wij blijven alle achterblijvers opvangen. Wij zijn er niet alleen als hulp, maar ook als vertegenwoordiger. Wij geven een stem aan de daklozen.”

Van Leerdam verwacht op korte termijn niet veel veranderingen in het Rotterdamse stadslandschap. “We hebben te maken met een vastgoedcrisis in Rotterdam. De stad is de afgelopen twintig jaar enorm gegroeid. Ik zie intussen geen sociale huurwoningen bijkomen. Dat vertaalt zich uiteraard in meer dakloosheid. Zolang er geen structurele oplossing is, voorzie ik niet veel beweging.”

De pastoor wil echter de positieve aspecten van het actieplan onder de aandacht brengen. Volgens hem lijkt de politiek ‘eindelijk’ wakker te zijn geworden. “Misschien is er binnen drie kwartalen van het jaar iets te zeggen over de effectiviteit van het actieplan. Hopelijk krijgen we 20 tot 25 procent minder bezoekers. Ik hoop op meer vrede in onze kerk. De Pauluskerk moet overbodig worden. De Pauluskerk zou liever gewoon een kerk worden, dan een daklozenopvang. Maar tot die tijd gaan we door, met hart en ziel.”