ITA speelt 'The Laws' van Connie Palmen: 'Een debuut dat er echt uitsprong.' Hoe zit het daarmee?

Ze buigen alleen als Connie dat doet, en de schrijvers fluiten naar elkaar terwijl ze eind februari het slotapplaus zoeken op de literaire avond Saint Amour in Breda. Connie, de ster die centraal staat, is uiteraard Connie Palmen (Sint Odiliënberg, 1955) – sindsdien Wetten In 1991 werd het een onmisbaar onderdeel van de literatuur. Zijn succesvolle debuut werd in 25 landen vertaald en verkozen tot Europese roman van het jaar.

Het is tegenwoordig alomtegenwoordig. Onder de titel publiceerde hij essays Voornamelijk vrouwen. Als laatste liefde van de beroemde interviewer viel hij Ischa Meijers biograaf Annet Mooij aan (‘Onaantrekkelijk boek, onaantrekkelijke vrouw’). En zij heeft zelf een lelijke kat. Henk Spaan, die proefpunten toekent (‘Sutalo kijken is net zo verlammend als het lezen van Connie Palmen’).

Sven Ratzke neemt met zijn teksten deel aan de voorstelling Marleen. Op 7 maart geeft Palmen een lezing over “wat het betekent om je stem te vinden als schrijver” op een avond over jong Nederlands talent bij Nieuwe Liefde. En ITA speelt tot 24 maart. Wetten, naar zijn roman over precies dat.

Hoe was Palmens debuut ook alweer?

Wetten (Prometheus Publishing) kreeg uitstekende recensies en veel media-aandacht. Kees van Kooten en Wim de Bie verklaarden op televisie hun liefde voor Palmen, schreef Ronald Giphart Kennis van NPO’s. Nog voordat Ischa Meijer haar interviewde, riep ze zichzelf uit tot nummer acht, verwijzend naar de zeven mannen die ze speelt. Giphart in het portret van dezelfde schrijfster uit 2017: “Door haar opvallende publieke optredens, haar fragiele verschijning met stekelig haar en haar charmante Limburgse accent verkrijgt Connie al snel de status van een bekende Nederlandse.”

Hm. We hebben het over een schrijfster van formaat die haar gezicht liet zien, en niet een vrouw. Kunnen we het hier over de inhoud hebben?

Het blijft een beetje bij haar hangen, dat ‘vrouwelijke’ ding. Ze is klein, er zijn van die veelbesproken relaties met Meijer (over wie ze van de serie een serie maakte). BEN schreef) en Hans van Mierlo. Maar het zal ook een succes worden vanwege de verkoopcijfers en de literaire status.

Wetten, Zo: in zeven hoofdstukken en zeven jaar ontmoet de eerste persoon, een filosofiestudent zoals Palmen zelf, zeven mannen: de astroloog, de epilepticus, de filosoof, de priester, de natuurkundige, de kunstenaar en de psychiater. Ze heeft een ‘encyclopedische honger’ naar kennis (door hen overgedragen), die ze in zich opneemt en die haar tot de conclusie brengt dat schrijven onontkoombaar is.

“Een debuut dat er echt uitsprong”, herinnert journalist Katrien Gottlieb zich. Ze interviewde Palmen destijds. Het woord Eerst. “Gedurfd, intelligent en zelfverzekerd. “Ik was onder de indruk van zijn intrede in de literatuur, van zijn gewichtigdoenerij.”

Een profetisch boek, gezien het onontkoombare auteurschap van Palmen zelf?

Palmen voelde een groot geluk na de publicatie, zei hij op dertigjarige leeftijd Wetten in door Volkskrant: ze werd wie ze was. Mooi citaat van de moederfiguur, toen hoofdpersoon Marie op 14-jarige leeftijd droomde dat ze de Nobelprijs had gewonnen: ‘Ze weten dat je een schrijver bent en dat je de hele dag niets anders doet.’ De autobiografische inhoud van Wetten Het is onmiskenbaar, maar het is geen sleutelroman, volgens Palmen zijn de mannen ‘types’ die zij uit diverse mannen en minnaars heeft samengesteld. En wat betreft de ‘pompositeit’ van interviewer Gottlieb: Marie omschrijft zijn verhaal zelf als ‘cerebraal’.

Wij zijn 33 jaar later. Korset Wetten verticaal?

Groengrijze gedraaide enveloppen of luchtpost: ver van mijn bed voor leeslijstlezers, maar wel een mooi tijdsbeeld. Vanuit het perspectief van vandaag: In het laatste hoofdstuk, met de psychiater, komt Marie in opstand tegen haar verlangen om leraren te hebben die de wetten die andere mannen hen hebben opgelegd, opnieuw zullen onderwijzen. Al die (oude) blanke mannen zijn het gevoel dat je kunt hebben, want in die psychiater zie je weer een meester. Maar je kunt ook zijn rebellie benadrukken, die heel eigentijds is.

Regisseur Eline Arbo, die nu samen met ITA het boek voorbereidt, merkte dit eerder op in een interview met Het woord – en hij bedoelde het niet positief: ‘De blanke man heeft nog steeds het monopolie op existentiële vragen.’ Waarom waag je je dan aan deze roman?

Arbo zegt: “Het was alsof ik over mijn eigen leven las: de zoektocht naar je eigen stem, je kunst en wie je bent in relatie tot anderen.” Hij maakte een eigentijdse bewerking waarin de personages “weggaan van geslacht en afkomst”, en dit zie je terug in de cast. En Palmen benadrukt Wetten en geef je met volledig vertrouwen over aan de verbeelding van Arbo.

Wettenvan het Internationale Theater van Amsterdam, is zien van 6 tot 24 maart.

ITA speelt ‘The Laws’ van Connie Palmen: ‘Een debuut dat er echt uitsprong.’ Hoe zit het daarmee?

Leave a Reply Cancel reply