Maak het Nationaal Holocaust Museum klaar: ‘Dus het gebeurt niet nog een keer? Was het maar waar’

In het museum hangt de beroemde foto van de jongen Siem Zondag, die naast de grotendeels naakte lichamen loopt van gevangenen die zijn vermoord in het onlangs bevrijde concentratiekamp Bergen-Belsen. Anita ervoer precies dit toen ze op een vrachtwagen werden geladen voor dodentransport. De Duitsers hoopten de gevangenen naar een vernietigingskamp te brengen. Maar dat mislukte. Leeser-Gassan heeft er geen moeite mee om hierover te praten. “Het grappige is dat mensen het niet geloven als je ze vertelt dat we die lijken daar hebben zien liggen met de snijwonden open. Mensen haalden de levers eruit om iets te eten te hebben.”

Vervolging van Joden

Het museum heeft drie verdiepingen. De bezoeker wordt via een trap naar de bovenverdieping geleid, waar te zien is hoe de jodenvervolging in Nederland begon. Directeur Emile Schrijver betreurt het dat de oprichting van een Nationaal Holocaust Museum lang heeft geduurd. “De nadruk lag na de oorlog vooral op aandacht voor het verzet. En de meeste mensen wilden vooruitkijken. Maar zo’n museum is helend voor de Joodse gemeenschap. Heel belangrijk. De geschiedenis moet zichtbaar blijven.”

Joodse Raad

Het meest indrukwekkende object uit de collectie vindt Schrijver de cartografie van de Joodse Raad. Er zijn tientallen systeemkaarten met de namen en adressen van alle Nederlandse joden. “Het object ontroert mij omdat het de laatste plek is waar de identiteiten van alle Joden nog bij elkaar lagen, waarna 75 procent werd vermoord.” Hij erkent dat het registratiesysteem ook een van de meest aangrijpende objecten is, omdat overijverige functionarissen dit systeem gebruikten om de nazi’s de gegevens te geven waarmee ze joden wilden arresteren en deporteren. “Daarom staat het in dit museum.”