De onvermijdelijke Japanse bouwcampagne: ‘Tokio ziet liever winkelcentra dan parken’

Wandelende stelletjes genieten van het uitzicht onder de rijen hoge Japanse ginkgonotenbomen die het stadsbeeld sieren. Meiji Jingu Gaien Urban Park is een van de weinige plekken waar Japanners nog kunnen genieten van de natuur in het hart van de metropool Tokio. Maar nu wil de gemeente samen met de projectontwikkelaars het hele gebied hervormen. Dankzij deze bouwcampagne gaat steeds meer begroeiing verloren en voor veel bewoners staat de ruimte al vol.

“De bedrijven achter het herontwikkelingsproject hebben beloofd dat deze bomen gered zullen worden”, zegt Tsuneco Tsunoi, die al veertig jaar in de buurt woont. “Maar vlak naast deze bomen gaan ze een muur bouwen van tientallen meters hoog”, vervolgt hij. “Zeg vaarwel tegen zonlicht”, voegt consultant Rochelle Kopp toe. Samen met een grote groep bewoners en milieuactivisten spanden de twee een rechtszaak aan tegen de gemeente. Ze willen de bouw stopzetten: “Met deze plannen gaat honderd jaar geschiedenis verloren”, zegt Tsunoi. “Wij gaan regelmatig met geïnteresseerden wandelen. “Ze weten niet hoeveel geschiedenis hier in het gebied verborgen ligt.”

Respectloze behandeling van de Japanse geschiedenis.

Meiji Jingu Gaien ligt in het hart van Tokio, op loopafstand van het keizerlijk paleis. Het is de thuisbasis van het Olympisch Stadion, het Prince Chichibu Rugby Stadion, de Meiji Memorial Photo Gallery en het Jingu Baseball Stadium. “Dat stadion is gebouwd in 1926. Het is bijna honderd jaar oud”, zegt Kopp. “Nu gaan de zaken kapot.”

Aan de zijkanten van het zalmkleurige stadion zijn al witte hekken geplaatst. Achter de kunststof wanden verschuilen zich tientallen kranen en vrachtwagens. “Er was het oefenterrein, dat is al uitgegraven”, zegt Kopp. “Daarachter zie je een rij bomen, dat zijn de enige die nog over zijn”, vult Tsunoi aan.

De activisten begonnen hun protesten onder meer vanwege het plan om ruim drieduizend bomen in het gebied te kappen. Volgens deskundigen gaat daardoor veel biodiversiteit verloren, maar dat is niet het enige probleem. Sommige bomen zijn meer dan honderd jaar oud en zijn vanuit het hele land geschonken aan keizer Meiji, die tussen 1897 en 1912 over Japan regeerde.

Hij had de leiding toen het land eind 19e eeuw een ‘vlucht van de moderniteit’ onderging. Het parkgebied is naar hem vernoemd, ter ere van de voormalige keizer. “Respectloos. Dat is het enige woord dat in me opkomt als ik denk aan hoe de ontwikkelaars met ons verhaal omgaan”, zegt Tsunoi.

Geeft de voorkeur aan nieuwbouw boven erfgoed.

Het bouwproject symboliseert een bredere trend in Japan: de vernietiging van cultureel erfgoed omwille van innovatie. Tokio is een ‘voorloper’. In de wijk Shibuya is Miyashita Park omgetoverd tot een stijlvol nieuw winkelcentrum. Waar ooit honderden bomen stonden, kunnen kopers op het dakgazon genieten van een extra dosis groen.

“En Hibiya Park, iets verderop, is nu de achtertuin van de tientallen kantoorgebouwen die daar zojuist zijn gebouwd. Er is bijna niets meer over. Verschrikkelijk”, zegt Kopp. “De buurt is het nieuwste slachtoffer van dit eindeloze verlangen naar nieuwbouw”, vervolgt Tsunoi.

De ontwikkelaars beloven het percentage groen in Meiji Jingu Gaien te verhogen van 25 naar 30 procent. “Dezelfde belofte kregen we toen ze begonnen met de bouw van het Olympisch Stadion”, zegt Tsunoi, teleurgesteld wijzend naar een handvol kleine weilanden waar wat struiken zijn geplant. “Dat is wat er nog over is.”

Naast het honkbalstadion moet ook het rugbystadion gesloopt worden. Beide zijn verouderd, zegt de gemeente. Daarom heeft de stad toestemming gegeven om het historische gebied volledig te renoveren. Het honkbalstadion krijgt veel meer toeschouwerscapaciteit. Het rugbystadion wordt omgetoverd tot een indoor evenementencentrum.

Tokio kan er een einde aan maken

“Ik heb echt een hekel aan het woord ‘veroudering’”, zegt Kopp, terwijl hij over de muren van het werk heen probeert te kijken. “Dat is het excuus dat nu wordt gebruikt om deze plannen door te drukken zonder tussenkomst van omwonenden.”

De enige persoon die het project nu kan stoppen is de gouverneur van Tokio. Het ziet er echter niet naar uit dat ze dat gaat doen. “Het snoeien is nu tijdelijk stopgezet, maar de bouw gaat gewoon door”, zegt Tsunoi. Hij blijft echter hoopvol: “De rechtszaak loopt nog steeds en er zullen binnenkort lokale verkiezingen worden gehouden. Hopelijk kunnen we daar het verschil maken.”

Bezorgde bewoners Rochelle Kopp (l) en Tsuneco Tsunoi. Stedelijke vernieuwing in Tokio gaat ten koste van groen.Afbeelding Anoma van der Veere

Leave a Reply Cancel reply