Opinie | Degenen die segregatie zaaien, zullen geen gemengde samenleving oogsten

Dat Nederland segregeert is niets nieuws, maar het CBS-onderzoek beschrijft het als een soort biologisch fenomeen gebaseerd op ‘oorsprong’. Leuk vinden Landbouwkrant meldt de aanwezigheid van een grote hoeveelheid maïs in de noordelijke provincies. Logischerwijs hebben de boeren het zelf begraven. Hetzelfde geldt voor segregatie: we oogsten wat we zaaien. Het verschil is dat de verdeeldheid niet in één seizoen groeit, wat het proces van oorzaak en gevolg ondoorzichtig maakt.

voor mijn boek Een dagje Nieuw-West Ik deed onderzoek naar het ontstaan ​​van segregatie in Amsterdam. De kapitaaldivisie had een duidelijke planningsstrategie. De grachtengordel van de 17e eeuw was al gescheiden, maar de scheiding van sociale klassen werd pas in de 20e eeuw echt systematisch ingevoerd. Woningcorporaties lieten werknemers goed wonen, maar niet in gemengde buurten. Er werd duur land gebouwd voor de rijken en goedkoop land voor de armen. De noordkant van de stad was voor de havenarbeiders en daklozen. ‘Probleemgroepen’ werden gestimuleerd om met huursubsidie ​​woningen in het Noorden te betrekken.

Kenmerken van apartheid

Kleine ondernemers en de betere arbeidersklasse kwamen in andere delen van Amsterdam terecht. In Zuid en Watergraafsmeer werden gebouwen voor de rijken gebouwd. De stad heeft niet alleen selectief verschillende soorten mensen aan verschillende gebieden toegewezen. Voorzieningen zoals universiteiten, hoger onderwijs en musea verhuisden rond de 20e eeuw ook naar rijke delen van de stad. Dit begon kort voor 1900: het Concertgebouw, het Rijksmuseum, het Stedelijk Museum, het Paleis voor Volksvlijt en het latere Vondelpark kwamen naar het zuiden. Etnische segregatie kreeg ook meer vorm. In de eerste helft van de 20e eeuw ontstond in de Transvaalbuurt een nieuwe joodse wijk met ongeveer 80 procent joodse inwoners. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen Surinamers en mensen met Afrikaanse roots in de Bijlmer wonen. Even later kwam Nieuw-West in handen van de Turken en Marokkanen. Segregatie werd nergens expliciet als beleidsdoelstelling benoemd, maar was een gevolg van het beleid. Kortom: Amsterdam heeft arme en rijke inwoners systematisch gescheiden in hun eigen wijken.

Het merendeel van de nieuwe sociale woningen zal in arme wijken van de stad worden gebouwd.

In 2024 waardeert Amsterdam haar imago van gelijke kansen en inclusiviteit. Onder leiding van burgemeester Halsema trekt de hoofdstad ten strijde tegen de verdeeldheid. De segregatie is echter verschrikkelijk. Het centrum, het zuiden en nu ook het oosten, met zijn mooie winkels en leuke voorzieningen, behoren tot de rijken. Nieuw West, Zuidoost en Noord van de armen. Vanuit etnisch perspectief is de vraag als volgt gesteld: Turken en Marokkanen wonen in het Nieuwe Westen, mensen met Afrikaanse roots in het zuidoosten, en blanke arbeiders in het noorden.

Amsterdam telt maar liefst 32 achterstandswijken. Deze zijn zonder uitzondering te vinden in de wijken Nieuw-West, Noord of Zuidoost. Het Centrum, het Zuiden, het Westen en het Oosten kennen geen ‘ontwikkelingsbuurt’.

Met het sterke contrast tussen arm en rijk vertoont de stad tekenen van apartheid. Populaire voorzieningen kwamen de afgelopen jaren vrijwel altijd in de wijken van welvarende bewoners terecht. Bij de Vrije Universiteit, het Amsterdam University Science Park, de schaatsbaan, de RAI, de Zuidas, het Muziekgebouw en het Slavernijmuseum viel het winnende lot vrijwel altijd naar het Centrum, het Zuiden of het Oosten. Zelfs populaire middelbare scholen bevinden zich in het centrum en het zuiden. In hun streven naar het beste voor hun kinderen laten hoogopgeleide ouders uit arme delen van de stad hun kinderen elke dag elektrisch fietsen naar het zuidelijke uiteinde, zodat ze er zeker van kunnen zijn dat ze onderwijs krijgen in hun eigen bubbel. Wijken met arme inwoners (Zuidoost, Nieuw West en Noord) zijn het zwaarst getroffen. Bewoners in deze delen van de stad hebben weinig openbare voorzieningen en kampen met slechte bereikbaarheid en achterstallig onderhoud. De oplossing (het slopen van hele of gedeeltelijke wijken) trof duizenden kwetsbare gezinnen in Amsterdam. Bewoners van eenzelfde woningtype in welvarende wijken van de stad werden van dit verlies van huis en haard gered.

fiets brug

Het is duidelijk dat de strijd van Amsterdam tegen de verdeeldheid voor het podium is. Niets wijst erop dat de gemeente een serieuze poging doet om de welvaartsongelijkheid te corrigeren. De Amsterdamse wijken – zo groot als grote provinciesteden – vormen vaak een monocultuur met één dominante sociaal-economische groep. Miljarden investeringen, zoals de verlenging van de Noord/Zuidlijn naar Schiphol, zijn gereserveerd voor de zuidkant van de stad. Na 180 jaar wachten is er nog steeds geen geld voor de eerste fietsbrug van het noorden naar de binnenstad.

Lees ook
Het precariaat? Dat ben jij

Het Amsterdamse huisvestingsbeleid zal de ongelijkheid tussen rijk en arm versterken. Het beleid heeft nergens tot doel de onevenwichtigheden tussen de stadsdelen te corrigeren. Er is geen definitieve rem op de verkoop van sociale woningen in rijke buurten. Het merendeel van de nieuwe sociale woningen zal in arme wijken van de stad worden gebouwd. Over twintig jaar zal de segregatie in Amsterdam dus strenger zijn dan nu. Vermoedelijk bestaat een dergelijk mechanisme niet alleen in Amsterdam. Arme woonwijken zijn nodig om rijke gebieden schoon en welvarend te houden. Iedereen die segregatie wil aanpakken, moet bereid zijn de grond grondig af te graven en opnieuw in te zaaien. Lees dat er maar eens in. Landbouwkrant.

Delen





E-mail de redacteur