Kolom | Ramp en afstand

Dineren in een Afghaans restaurant in Rotterdam met zeven vrienden. Ze lachen om mijn verbazing dat er in een halal restaurant alcohol wordt geschonken. Je hebt een cocktail! De sfeer is vrolijk. Tot het gesprek over het Nederland van nu gaat.

Een gevoel van angst maakt zich van hen meester. Ze kijken bijna verbaasd. Dus jij ook?

Ik ken uw zorgen na de PVV-overwinning. Een vriendin zei dat ze een dag na de verkiezingen, in de overvolle wachtkamer van de fysiotherapeut, het enige wat ze kon denken was: heb jij op de PVV gestemd? Jij ook? Of jij? De fysio?

De oorlog in Gaza heeft deze bezorgdheid versterkt. Een vrouw aan tafel vertelt dat een goede vriendin haar over heel veel doden had verteld: “Het spijt me zo voor je.” Ze had hun jarenlange vriendschap tijdelijk opgeschort; ze was zo verontwaardigd dat hij de grote zorgen over de Palestijnen vooral als een probleem voor moslims zag.

Een man aan tafel vertelt dat hij en zijn vrouw hun mogelijkheden buiten Nederland hebben besproken. Ze hadden de opties geanalyseerd. Marokko. Dubai. Het is niet dat hij weg wil, zijn plaats is Nederland. Maar als optie, vooral voor je kinderen. Blijkt dat hij niet de enige aan tafel was die dat gesprek voerde.

Een paar dagen later drink ik koffie met Halil Karaaslan. Hij is lector aan de Hogeschool Rotterdam. Ik vertel hem over de sfeer tijdens het eten. Hij is niet verrast. Ik heb ook een soortgelijk gesprek gehad met mijn vrouw, zegt hij meteen. Voor Wilders, voor de westerse onverschilligheid voor de doden in Gaza. Voor hen is het geen optie. “We werken allebei in het onderwijs”, zegt hij. Het onderwijs in Türkiye is heel anders. We kunnen daar niet zomaar beginnen. En bovendien spreken de kinderen helemaal niet zo goed Turks.

Doe je best en zorg ervoor dat je niet te veel opvalt, zeiden zijn ouders met de beste bedoelingen. Zelf zou hij dat niet tegen zijn kinderen zeggen. Ik hoopte vooral dat het niet meer nodig zou zijn.

Die hoop werd de bodem ingeslagen na de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober en de oorlog in Gaza die daarop volgde, zegt Halil Karaaslan. De reactie op de massamoord op moslims is zo slordig dat het duidelijk is dat ‘wij moslims’ er minder toe doen en blijkbaar geen volwaardige burgers zijn.

Die afstand ontstond ook na 11 september (aanslag op de Twin Towers in New York in 2001), zegt hij. Dat was een keerpunt voor zijn generatie moslim-Nederlanders. “7 oktober zal precies een keerpunt zijn voor de identiteit van de hedendaagse moslimjongeren. Het zal leiden tot afstand nemen van Nederland en het Westen.”

Terug naar de Afghaanse restauranttafel. Nou ja, zegt de meest cynische vriend. Hierdoor wordt zichtbaar wat er altijd onder de oppervlakte aanwezig is. Kortom: we zullen nooit helemaal bij elkaar passen.

Sheila Kamerman vervangt Gemma Venhuizen

Delen





E-mail de redacteur