Twee jaar oorlog in Oekraïne: hoe gaat het met de Oekraïners in de stad?

Van de 6.000 Oekraïners die momenteel in de stad wonen, huisvest de gemeente er ongeveer 3.400 in verschillende opvangplaatsen. Daarnaast zijn er ook Oekraïners die voor zichzelf een huis hebben gevonden of door particulieren worden verzorgd. Het kunnen bijvoorbeeld Amsterdammers zijn die hun huis hebben opengesteld.

Het aantal Oekraïners dat de gemeente ontvangt in een van de opvangplekken is vorig jaar gestegen tot circa 2.300 begin 2023. De woordvoerder van het verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink kan niet zeggen hoeveel Oekraïners Amsterdam nu gaat ontvangen. Sinds het stadsregistratiecentrum in oktober vorig jaar sloot vanwege ruimtegebrek, heeft de gemeente er geen zicht meer op.

De wethouder sprak destijds over zo’n dertig vluchtelingen die dagelijks in CS arriveren. Er is nu nog maar één inschrijfpunt in Utrecht. Van daaruit worden de Oekraïners verdeeld over de verschillende opvangplaatsen in het land.

Vorige week deed AT5 een verhaal over de Oekraïense nichtjes Margo en Sasha die met hun moeders naar Amsterdam vluchtten:

Amsterdam kent zeventien van dergelijke opvanglocaties, waarvan negen tijdelijke opvanglocaties. Denk hierbij aan hotels als het A&O Hostel in Zuidoost, maar ook het voormalige wooncentrum De Buitenhof in Buitenveldert. Daarnaast probeert de gemeente vluchtelingen ook te laten verhuizen naar zogenaamde semi-permanente opvangcentra, waarvan er momenteel acht zijn. “In het begin is het voor vluchtelingen uiteraard het allerbelangrijkst dat ze een dak boven hun hoofd hebben, maar op de langere termijn is een hotel niet ideaal”, zegt woordvoerder Groot Wassink.

Het punt is dat een hotelkamer eigenlijk niet veel meer is dan een bed: er is bijvoorbeeld geen woonkamer of keuken. Deze faciliteiten kunnen op alle acht semi-permanente locaties worden aangeboden. Dat kan in een kantoorgebouw in Weesp, waar ‘kantoorsuites’ staan ​​die ook grote gezinnen kunnen huisvesten, en op de grond van sportpark Melkweg in Noord is tijdelijke huisvesting gebouwd.

‘Altijd op zoek naar extra ruimte’

Met in totaal zeventien plekken beschikt Amsterdam nog over een flink aantal opvangplekken, aldus de woordvoerder. De gemeente is echter nog steeds op zoek naar extra ruimte om meer vluchtelingen op te vangen. “Op dit moment is de man niet nodig, maar meer ruimte wordt uiteraard op prijs gesteld. Er is altijd ruimte voor verschillende groepen.”

Daarom is de gemeente niet alleen op zoek naar onderkomens voor Oekraïners, maar ook naar extra ruimte voor andere vluchtelingen, daklozen en daklozen.

Er komen veranderingen voor onderdanen van derde landen

Binnenkort zullen er veel dingen veranderen voor onderdanen van derde landen, mensen zonder de Oekraïense nationaliteit die in Oekraïne waren toen de oorlog uitbrak. Vanaf 4 maart vervalt de tijdelijke bescherming voor hen, wat betekent dat ze zullen moeten terugkeren naar hun thuisland en niet langer van de regelingen kunnen profiteren. In Amsterdam zijn ongeveer 200 burgers uit derde landen die Oekraïne zijn ontvlucht, aldus de woordvoerder van het raadslid.

Het gaat vooral om studenten uit landen als Nigeria, Marokko en Egypte. Veel studenten uit deze landen beschouwden studeren aan een Oekraïense universiteit als een gemakkelijke weg naar de Europese arbeidsmarkt. Ook inschrijving aan een van de universiteiten was makkelijker omdat het Oost-Europese land geen lid is van de EU.

Derdelanders die een asielprocedure starten of een verblijfsvergunning aanvragen om in Nederland te mogen verblijven, hoeven de stad niet direct te verlaten. “Als de procedure doorgaat, kunnen ze voorlopig in de Amsterdamse opvang blijven”, aldus de woordvoerder. Amsterdam onderzoekt momenteel welke derdelanders in aanmerking komen voor het COA. “We zijn met ze in gesprek en bieden hulp aan.”

De parkeerregels voor Oekraïense voertuigen blijven van kracht

Toen de eerste Oekraïners vanwege de oorlog in Nederland arriveerden, besloot de regering een reeks plannen te lanceren om de vluchtelingen uit hun zorgen te halen en hen financiële hulp te bieden. De meeste plannen zijn landelijk, maar Amsterdam zelf heeft ook een eigen plan voor Oekraïners: het parkeerplan. Auto’s met Oekraïens kenteken kunnen in de stad gratis parkeren, ook als ze worden weggesleept hoeft de eigenaar geen boete te betalen. De overeenkomst is van kracht sinds het begin van de oorlog en is nog steeds van kracht.

Nationale regels, zoals de maandelijkse verblijfsvergoeding, blijven eveneens van toepassing. Deze verblijfsvergoeding bestaat uit een kledingvergoeding, een voedselvergoeding en een aanvullende vergoeding. Dit komt neer op minimaal 280 euro per maand, maximaal 384 euro. Op het moment dat een vluchteling in Nederland gaat werken, vervallen de regels rondom de verblijfsvergoeding.

Als Oekraïner mag je werken zonder werkvergunning. Als Oekraïense werknemer heeft u dezelfde rechten als een Nederlandse werknemer. Maar volgens de gemeente gaat dit wel eens mis en zijn er ondernemers die zich niet aan de regels houden. Ze zouden mensen bijvoorbeeld laten werken voor minder dan het minimumloon. Derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne mogen na 4 maart niet meer in Nederland werken. Dit mag alleen met een geldige verblijfsvergunning of asielprocedure waarmee u in Nederland kunt werken.